بررسي نقش ايدئولوژي از نظر بافت زباني در ترجمۀ متون سياسي نزد رسانه‌هاي خبري فرانسوي‌زبان

Role of Ideology in Translating Political Texts in French Media

نقش بافت-زباني-سياسي-اجتماعي در درك و دريافت متن، اساسي و انكارناپذير است. طبق نظريۀ بافت زباني، روابط همنشيني و جانشيني و ساختار نحوي بستر شكل‌ گيري معني را مي‌سازند. در اين راستا، مترجمان مي‌توانند به‌منظور القاي ايدئولوژي و پيام موردنظر خود، طي روند ترجمه متن، از راهبردهاي مختلفي براي ايجاد تغيير در بافت آن و درنتيجه در معناي آن استفاده كنند. هدف از تحقيق حاضر بررسي نحوۀ تأثيرگذاري ايدئولوژي بر روند ترجمه متون سياسي در رسانه ‌هاي خبري است. بدين منظور، متن سخنراني دكتر حسن روحاني در خصوص تصميم ايران براي كاهش تعهدات خود در توافقنامه برجام به‌ عنوان متن مبدأ انتخاب‌شده و ترجمۀ آن به زبان فرانسه در چند رسانه مكتوب و سايت فرانسوي ‌زبان، بر طبق نظريه بافت زباني مورد تحليل و واكاوي، قرار گرفته است. مطالعۀ موردي ترجمه‌ هاي فرانسوي ارائه‌شده از اين متن توسط يك هفته ‌نامه، سه روزنامه و دو سايت خبري فرانسوي ‌زبان كه از ميان هر دو طيف راست ‌گرا و چپ‌ گرا گزينش‌ شده‌اند، مبين نكات جالبي در خصوص كميت و كيفيت تأثيرات ايدئولوژي و خط ‌مشي سياسي رسانه ‌ها بر ترجمه يك متن يا سخن مشخصي است. يافته ‌هاي تحقيق حاضر نشان مي‌دهد كه رويه و مواضع سياسي هر رسانه، بر پايۀ تكنيك‌ هاي انتخاب واژگان و ساختارهاي دستوري، باعث ايجاد تغييراتي در متن ازجمله حذف يا تعديل مي‌شود كه منتهي به ايجاد متني در زبان مقصد مي‌شود كه با هدف و تفكر اوليۀ مدنظر در متن مبدأ متفاوت و بعضاً حتي در تضاد مي‌باشند.

The importance of the linguistic, political, and social context in understanding and receiving the text is undeniable. In accordance with the theory of linguistic context, syntagmatic relations, paradigmatic relations, and syntactic structure participate in the formation of meaning. In order to suggest their own ideology or the desired message, translators can use various strategies during the translation process, causing transformations in the context and consequently in the meaning of a text. The aim of this study was to investigate how ideology influences translating political texts in the news media. To this end, Dr. Hassan Rouhani's speech on Iran's decision to reduce its obligations under the nuclear agreement was chosen as the source text, and its translation into French was analyzed, according to the theory of linguistic context. The case study of these French translations which were presented by a weekly, three newspapers, and two news websites, belonging to a variety of political parties from the far left to the far right, reveals interesting points about the quantity and quality of the effects of ideology and political policy of the media on the translation of a specific text or speech. The findings of the study suggest that through lexical choice and syntactic structures, the political inclination of each media often lead to transformations in the text, including suppression or attenuation, which in turn give rise to a text in the target language whose message and objective would be different from or even contradictory to those of the original text.