پديد آورندگان :
عبدالملكي، حسن دانشگاه جامع امام حسين (ع) , زوارزاده، غلامعلي دانشگاه جامع امام حسين (ع) , خسروي، سعيد دانشگاه جامع امام حسين (ع) - گرايش جامعه‌شناسي سياسي
كليدواژه :
امنيت شهري , مراكز حساس , پدافند غيرعامل , توزيع فضايي , كلان‌شهر تهران
چكيده فارسي :
توزيع فضايي پراكنش انواع مراكز شهري در مقياس‌هاي مختلف يكي از دغدغه‌ها و مسائل اصلي و راهبردي صاحب‌نظران، مديران و آمايشگران سياسي فضا است. در اين ميان، توليد فضاي امن شهري براساس سازمان فضايي مراكز دخيل در امنيت شهري، تحت معلوليت عامليت فضايي كنشگران و تحليل توزيع فضايي مراكز حساس نيز مستلزم شناسايي عوامل مؤثر در توزيع فضايي مراكز حساس كلان‌شهر تهران با تأكيد بر پدافند غيرعامل است. پژوهش حاضر سعي بر آن داشت تا با استفاده از روش‌هاي كيفي و كمّي به شناسايي اين عوامل دست يازد. تحقيق حاضر از نوع توصيفي - تحليلي بوده و از روش فراتركيب در شناسايي اوليۀ عوامل مؤثر بر توزيع فضايي مراكز حساس كلان‌شهر تهران با تأكيد بر پدافند غيرعامل و همچنين از روش‌هاي كمّي نيز در تدقيق و اكتشاف نهايي عوامل و تأييد مدل طراحي‌شده استفاده شد. جامعۀ آماري پژوهش حاضر را 140 نفر از خبرگان، متخصصان و كارشناسان حوزۀ دفاعي، جغرافياي سياسي و شهرسازي تشكيل دادند. تكنيك‌هاي آماري تحليل عاملي، اكتشافي و تأييدي بوده و در پردازش داده‌ها از محيط محاسباتي SPSS و Lisrel بهره‌گيري شد. نتايج نشان داد كه 54 گويه در قالب هشت بُعد اصلي (1. عوامل مرتبط با اقتصاد، 2. عوامل اجتماعي - فرهنگي جمعيتي، 3. عوامل مرتبط با رعايت حريم‌ها، 4. عوامل دسترسي به خدمات و زيرساخت‌ها، 5. ملاحظات طبيعي-زيست محيطي، 6. عوامل مرتبط با جغرافياي نظامي، 7. عوامل كالبدي و 8. عوامل اداري - سياسي) به ترتيب با ضريب واريانس 17، 14، 12، 9، 6، 7، 5 و 5 درصد، مقدار 22/86 درصد از واريانس كل را تبيين مي‌سازند. همچنين نتايج تحليل عاملي تأييدي نيز نشان داد كه كليۀ مسيرها با احتمال 95 درصد معنادار بوده و اثر متغيرهاي نهفتۀ برون‌زا بر متغيرهاي نهفتۀ درون‌زا (ابعاد هشتگانه) معني‌دار است. آماره مجذور خي نيز برازش مدل طراحي‌شده را نشان داد.
چكيده لاتين :
The spatial distribution of the transmittancy of different types of urban centers at different scales is one of the main and strategic concerns of experts, managers and spatial political logisticians. Meanwhile, the production of urban safe space based on the spatial organization of the centers involved in urban security, under the effect of spatial factor of activism, and the analysis of the spatial distribution of sensitive centers also requires the identification of factors affecting the spatial distribution of sensitive metropolitan centers in Tehran with emphasis on passive defense. The present study attempted to identify these factors using qualitative and quantitative methods. This study is a descriptive-analytical type that uses a meta-synthesis method for identifying the first factors affecting the spatial distribution of sensitive metropolitan centers of Tehran with emphasis on passive defense and also employs quantitative methods to investigate and explore factors and verify the designed model. The statistical population of this study consisted of 140 elites, specialists and experts in the field of defense, political geography and urban planning. Statistical techniques were factor analysis, exploratory and confirmatory and SPSS and Lisrel programs were used in data processing. The results showed that 54 items were classified into eight main dimensions (1. economic factors, 2. socio- demographic factors, 3. privacy factors, 4. access to services and infrastructures, 5. nature-environment considerations, 6. factors related to military geography, 7. physical factors and 8. Political-administrative factors) with a coefficient of variance of 17, 14, 12, 9, 6, 7, 5 and 5 percent, respectively, explain 86/22 percent of the total variance. Confirmatory factor analysis also showed that all pathways were significant with 95% probability and the effect of exogenous latent variables on endogenous latent variables (octagonal dimensions) was significant. The chi-square statistic also showed the fitting of the designed model.
