الگوي مطلوب مسئله‌يابي در فرايند سياست‌گذاري شوراي عالي امنيت ملي ج.ا.ايران

The optimal pattern of problem finding in the policy-making process of the high council of the national security of the Islamic Republic of Iran

سياست‌گذاري حاصل تعامل پيچيدۀ بين افراد، نهادها، ايده‌ها و منافع است. سياست‌گذاري در شوراي عالي امنيت ملّي ج.ا.ايران بر مبناي موضوعاتي است كه براي بخش يا بخش‌هايي از جامعه مشكل امنيتي ايجاد مي‌كند. ازاين‌رو، شناخت صحيح مسئله، نقش اساسي در شروع فرايند سياست‌گذاري دارد، چراكه هر گام نادرست، زنجيره­اي از اشتباهات بعدي را به­ دنبال مي­آورد كه خود نيازمند سياست­گذاري جديد براي بازگرداندن وضعيت به حالت اوليه است. اين پژوهش با هدف ارائۀ الگوي مطلوب مسئله‌يابي در فرايند سياست‌گذاري انجام شد. پژوهشگران در پي پاسخ به اين سؤال كه «الگوي مطلوب مسئله ­يابي در فرايند سياست­گذاري شوراي عالي امنيت ملّي چيست؟»، با بهره­ گيري از جامعۀ خبرگي به تعداد 18 نفر و انجام مصاحبه هدفمند كيفي، به استخراج نكات كليدي و متغيرهاي مهم مسئله‌يابي در فرايند سياست‌گذاري شورا مبادرت نموده و سپس با دسته‌بندي و برقراري روابط بين متغيرها با استفاده از روش تحليل محتوا و همبستگي، فرايند اصلي سياست‌گذاري در مرحلۀ «شناخت مسئله» را احصا و ارائه نموده ­اند. نتايج پژوهش نشان مي­دهد كه الگوي مطلوب مسئله‌يابي شامل پنج مؤلفۀ احساس وجود مسئله، كالبد‌شكافي مسئله، محك مسئله با تراز مسائل ملّي، پردازش مديريتي مسئلۀ امنيت ملّي و آماده‌سازي مسئله براي ورود به دستور كار سياست‌گذاري است.

Policy-making is the result of complex interactions among individuals, institutions, ideas, and interests. Policy-making the high council of the national security of the Islamic Republic of Iran is based on the issues that create security problems for a section or sections of society. Therefore, the proper understanding of the problem plays a key role in initiating the policy-making process, as each wrong step leads to a series of subsequent errors that require a new policy to restore the situation to its original state. This research was conducted with the aim of providing a favorable model for problem finding in the policy-making process. Researchers seek to answer the question that; what is the optimal problem-solving model in the policy-making process of the high council of the national security? The researchers, by using the expert community of 18 people and conducting purposeful quality interviews, extracted key points and important variables of problem solving in the policy-making process of the council and then, by classifying and establishing relationships between variables using content analysis and correlation methods, calculated and presented the main policy-making process in the problem recognition stage. The research results show that the optimal problem-solving model includes five components: the feeling of the problem existence, dissection of the problem, testing the problem with the level of national issues, management process of the national security issue and preparing the issue to enter the policy making agenda.