كليدواژه :
كاربري اراضي , آشكارسازي تغييرات , متريك‌هاي سيماي سرزمين , شهرستان مياندوآب
چكيده فارسي :
فعاليتهاي بشر اغلب تأثيرات ناسازگاري بر سيماهاي سرزمين و اكوسيستم ها مي گذارند. پژوهش حاضر با هدف بررسي تغييرات كاربري اراضي بر اساس تجزيه و تحليل متريك هاي سيماي سرزمين با استفاده از سنجش از دور و GIS در شهرستان مياندوآب انجام شد. به همين منظور ابتدا تصاوير اسپات و سنتينل با قدرت تفكيك 10 متر مربوط به سالهاي 2005 و 2017 تهيه گرديد و پس از انجام پيش‌پردازش و تصحيحات راديومتريك در محيط نرم‌افزار ENVI 5.1 با استفاده از الگوريتم شبكه عصبي مصنوعي اقدام به طبقه‌بندي تصاوير گرديد. لازم به ذكر است با استفاده از اين الگوريتم 7 كلاس (پهنه هاي آبي، شوره‌زار، مراتع، اراضي باغي، كشاورزي، باير و انسان ساخت) استخراج شدند؛ و در نهايت پس از صحت‌سنجي نتايج به دست آمده تغييرات به وجود آمده محاسبه گشته و با استفاده از نرم افزار FRAGSTAT، متريك هاي سيماي سرزمين در جهت كمي سازي تغييرات ساختاري محاسبه شد. تحليل نتايج نشان داد كه در بازه 12 سال اراضي انسان ساخت (km2 28/37) و باغات (km2 143/61) به همراه شوره‌زارها (km2 2/53) در منطقه مورد مطالعه افزايش داشته و ساير كاربريها كاهش را دارند و متريك CA نيز همين تغييرات را نشان مي دهد. بررسي متريك تعداد لكه نيز نشان داد كه كاربري‌هاي موجود در شهرستان در حالت ناپايدار ميباشند بطوريكه اراضي باغي از 1611 لكه در سال 2005 به 4912 لكه در سال 2017 افزايش داشته است ساير كاربريها نيز افزايش مشابهي داشته اند. با مقايسه و بررسي يافته ها و متريك هاي بدست آمده مي توان گفت كه وضعيت ساختار سيماي سرزمين شهرستان مياندوآب در شرايط فعلي، به دليل تخريب و استفاده نادرست از منابع به صورت اختلالي بوده و بيانگر روند توسعه تخريب در اين منطقه ميباشد. يافته‌هاي اين تحقيق بر لزوم توجه بيشتر به بهره‌برداري پايدار از سرزمين و جلوگيري از تخريب آن در اين شهرستان تأكيد دارد.
چكيده لاتين :
Human activities often leave inconsistent impacts on land landscapes and ecosystems. The current research was conducted to investigate the changes in land use based on analyzing the land landscape plot metrics using remote sensing and GIS in Miandoab city. For this purpose, spot and sentinel images with 10-cm resolution were prepared for the years 2005 and 2017. Then, images were classified after performing pre-processing and radiometric corrections in the ENVI 5.1 software, using artificial neural network algorithm. It should be noted 7 classes, including water zones, salt marsh, rangelands, garden lands, agriculture lands, arid lands, and human-made lands) were extracted using this algorithm. Finally, after verifying the results, the changes were calculated and land surface land landscape metrics were calculated to quantify structural changes using the FRAGSTAT software. The results analysis indicated that human-made lands (28.77 km2), garden lands (143.61 km2), salt marsh (2.53 km2) increased in the study area and other land uses decreased. CA metric also shows the same changes. Metric investigation of number of spots also showed that the current land uses in this city is unstable, so that garden lands increased from 1611 spots in 2005 to 4912 spots in 2017, and other land uses showed the similar increase. By comparing and examining the results and metrics obtained, it could be stated that land landscape structure in Miandoab in the current situation is in the disturbance situation due to the destruction and inappropriate use of resources, indicating the destruction development process in this area. This research results emphasize on the need to pay more attention to the sustainable exploitation of the land and prevent its destruction in this city.
