تأثير مداخله‌ي آموزشي با رويكرد رواني- اجتماعي در كنترل قند خون بيماران افسرده‌ي مبتلا به ديابت در مراكز جامع خدمات سلامت شهر اصفهان در سال 1397

The Effect of Psychosocial Approach Education on Diabetes Control in Patients with Diabetes Mellitus and Depression in Comprehensive Health Care Centers in Isfahan City, Iran, 2018-2019

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير رويكرد رواني- اجتماعي بر ميزان افسردگي و كنترل قند خون در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 و افسردگي انجام شد. روش‌ها: اين پژوهش به صورت كارآزمايي باليني شاهد دار در جامعه‌ي آماري متشكل از بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 داراي پرونده‌ در مراكز جامع خدمات سلامت شهرستان اصفهان در سال 1397 انجام شد. در هر دو گروه، پيش از انجام مداخله، ميزان افسردگي با استفاده از پرسش‌نامه‌ي افسردگي Beck فرم 21 سؤالي (Beck depression inventory-II يا BDI-II) مورد بررسي قرار گرفت و در صورت كسب نمره‌ي 14 و بالاتر و با رضايت آگاهانه، بيماران به مطالعه وارد شدند. اندازه‌گيري وزن، قد و آزمايش‌هاي Fasting blood sugar (FBS) و Hemoglobin A1C (HbA1C) انجام شد. پس از آن، مداخله‌ي رويكرد رواني- اجتماعي بر روي 38 نفر از بيماران (گروه مورد) صورت پذيرفت. افراد گروه شاهد (41 نفر از بيماران) نيز خدمات و آموزش‌هاي معمول مراكز جامع خدمات سلامت را دريافت كردند. سپس، در تمام آزمودني‌ها، آزمايش‌هاي FBS و HbA1C و آزمون افسردگي Beck انجام گرفت. نتايج به دست آمده، با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌هاي آماري Independent t، Paired t و 2χ مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: در مرحله‌ي پس‌آزمون، ميزان HbA1c و سطح افسردگي در افراد گروه مورد در مقايسه با گروه شاهد به طور معني‌داري كاهش يافت. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج پژوهش حاضر، رويكرد رواني- اجتماعي، مي‌تواند در كاهش افسردگي و كاهش سطح هموگلوبين گليكوزيله‌ي خون (HbA1c) در بيماران مبتلا به ديابت افسرده مؤثر باشد.

Background: The present study aimed to investigate the effect of psychosocial approach on depression and blood glucose control in patients with type 2 diabetes mellitus and depression. Methods: This was a controlled clinical trial study in patients with type 2 diabetes mellitus, who had records in comprehensive health care centers of Isfahan City, Iran, during the years 2018-2019. In both groups before the intervention, depression was assessed using standard Beck Depression Inventory (BDI-II) questionnaire, and if beck score is above 14 and informed consent was signed, the patients were included in the study. Fating blood sugar (FBS) and blood glycosylated hemoglobin (HbA1C) levels, weight, and height was measured. Then, psychosocial approach intervention was applied on 38 patients in intervention group; and the control group (41 patients) received routine health care services trainings. 3 months after the end of intervention, FBS, HBA1C, and BDI were assessed again. The results were analyzed using independent t, paired t, and chi-square tests via SPSS software. Findings: In posttest phase, HbA1c level and level of depression significantly decreased in the intervention group compared to the control group. Conclusion: Based on the results of this study, psychosocial approach can be effective in reducing depression and lowering HbA1c level in patients with type 2 diabetes mellitus and depression.