شناسايي و مقايسه مولفه‌هاي شناختي، هيجاني و رفتاري ادراك نوجوانان دختر از تعارض‌هاي خانوادگي بر اساس سبك‌هاي دلبستگي اضطرابي و اجتنابي

Identifying and Comparison of Adolescent Girls' Perceiving of Family Conflicts, Cognitive, Emotional and Behavioral Themes, According to Preoccupied and Avoidant Attachment Styles

مقدمه: با توجه به اهميت تجربه‌هاي دلبستگي در روابط بين فردي و با در نظر گرفتن تعارض به‌عنوان بخشي از هر رابطه، پژوهش حاضر در قالب پژوهشي كيفي از نوع تماتيك با هدف شناسايي مولفه‌هاي شناختي، هيجاني و رفتاري نوجوانان دختر در مواجهه با تعارض‌هاي خانوادگي بر اساس دو سبك دلبستگي نا ايمن اضطرابي و اجتنابي انجام شد. روش: جامعه پژوهش، نوجوانان دختر پانزده تا هجده ساله منطقه دو شهر تهران بودند. براي انتخاب نمونه يكي از مدارس آن منطقه به‌صورت نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شد. با مراجعه به يكي از مدارس، پرسشنامه سبك دلبستگي بزرگسال و پرسشنامه تجربه روابط نزديك فرم كوتاه توسط دانش‌آموزان تكميل شد و افراد با نمره اضطراب بالا و اجتناب پايين تر از نقطه برش در گروه اضطرابي و نمره اضطراب پايين و اجتناب بالا‌تر از نقطه برش در گروه اجتنابي قرار گرفتند. در نهايت از بين صد و شصت و سه نفر كه تعداد كل دانش‌آموزان پانزده تا هجده ساله پايه دهم و يازدهم مدرسه بودند، تعداد افرادي كه در هر دو پرسشنامه در بعد اضطرابي و اجتنابي براي مصاحبه به‌عنوان گروه اضطرابي و اجتنابي انتخاب شدند، به ترتيب هفت و شش نفر بودند كه گروه اضطرابي و گروه اجتنابي هر كدام با پنج نفر به اشباع رسيدند. داده‌ها بر اساس روش تحليل تماتيك كدگذاري و در سه مولفه شناخت، هيجان و رفتار مضامين اصلي و زيرمضمون‌ها استخراج شدند. نتايج: در نوجوانان اضطرابي مضامين اصلي شناختي: بازنمايي منفي از والدين و خود، اسناد تعارض به كيفيت رابطه، توجه و تماميت خواهي در رابطه، نياز به مراقبت؛ در بعد هيجاني، خشم، ترس، غم و دلسوزي براي مادر و در بعد رفتاري، رفتارهايي چون باج‌گيري، پرخاشگري، مداخله در محيط، رفتارهاي تكانشي، تلاش براي رسيدن به هدف و محبت افراطي براي جلب محبت متقابل بودند. در گروه اجتنابي مضامين اصلي در بعد شناختي: تفكر دوقطبي، بازنمايي منفي از والدين، اهميت خودمختاري، منطقي‌سازي و عدم درگيري هيجاني با موضوع. در بعد هيجان، اجتناب هيجاني و تجربه خشم و در بعد رفتاري، اجتناب از موقعيت و افزايش تدريجي شدت رفتار براي رسيدن به خواسته، بودند. بحث و نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين پژوهش ضمن تبيين محتواي شناختي، هيجاني و رفتاري نوجوانان در سبك‌هاي دلبستگي، مي‌تواند زمينه پژوهش‌هاي بعدي براي تدوين بسته‌هاي آموزشي والد - نوجوان در هر سبك دلبستگي و اجراي مداخلات لازم با هدف اصلاح شناخت‌ها، هيجانات و رفتارهاي متناسب با هر گروه را فراهم آورد.

Introduction: With due attention to the importance of attachment experiences and considering conflict as an inseparable part of relationships, the current study focused on identifying the cognitive, emotional and behavioral patterns of perceiving family conflicts in adolescent girls according to their attachment styles by a qualitative research method and thematic analysis. Methods: This study group consisted of fifteen to eighteen years old girls in Tehran who were selected from a school by purposeful sampling method. Adult attachment inventory; for short AAI, and The twenty-item experiences in close relationships — revised — general short form; for short ECR-R-GSF questionnaires were used to assess the attachment style. By their scores, adolescents were assigned to two categories of avoidant and preoccupied attachment styles. Among one hundred and sixty-three adolescents who completed the questionnaires, thirteen people were selected for the interview. The sample group was saturated with five people in each preoccupied and avoidant group. Results: The main essences of avoidant adolescents' cognitions were dichotomous thinking, representing parents negatively, emphasizing independence, intellectualizing and emotional disengagement. In the emotional patterns, they showed avoidance in experiencing emotions and anger; and in the behavioral patterns, they tried to avoid conflict situations and enhanced the severity of their aggressive behaviors to reach their goal. The main essences of preoccupied adolescents' cognitions were representing parents and themselves negatively, attribution of conflict to the quality of the relationship, seeking integration in the relationship and need for being cared of. Emotionally, they experienced anger, fear, sadness, and sympathy for the mother. In the behavioral aspect, they acted impulsively and aggressively to express their anger, struggling for their goals and express excessive love to attract and maintain partner love. Conclusions: By identifying adolescents' cognitive, emotional and behavioral aspects in conflict situations, the results of this research can help in preparing parenting package and therapeutic interventions based on the attachment approach for adolescents.