طراحي مدل راهبردهاي آموزش مذهبي كودكان پيش دبستاني در خانواده (پژوهشي آميخته)

Designing a Model of Religious Education Strategies for Preschool Children in the Family (Mixed Research)

پژوهش حاضر با هدف طراحي و برازش مدل راهبرهاي آموزش مذهبي كودكان در خانواده­‌ها انجام شده است؛ روش تحقيق به شيوه تركيبي (آميخته) با طرح كيفي-كمي است. جامعه پژوهشي تمام والدين دانش­آموزان دوره پيش­ دبستاني شهرستان اروميه بودندكه 14 نفر به صورت هدفمند و با رعايت قاعده اشباع نظري داده­ ها انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده­ ها در بخش كيفي، مصاحبه نيمه‌­ساختاريافته و در بخش كمي، پرسشنامه بود. بعد از كسب رضايت والدين مصاحبه‌­ها به صورت كاملا ناشناس ضبط و پياده گرديد. در بخش دوم تعداد 222 نفر از والدين با روش نمونه­‌گيري تصادفي ساده انتخاب و به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. براي تجزيه و تحليل داده­‌ها در تحليل كيفي از روش چهار مرحله­ اي پاول و رننر (2003) و در بخش كمي از مدل معادلات ساختاري استفاده گرديد. نرم‌­افزار مورد استفاده در بخش كيفي MAXQDA10 دربخش تحليل كمي نرم­‌افزارهاي SPSS16 و AMOS21 بود. بر حسب نتايج تحقيق كيفي، والدين از چهار راهبرد عمده «الگوسازي»، «سبك زندگي اسلامي»، «رسانه­ هاي آموزشي» و «محيط‌‍­ ها و مناسبت­‌هاي مذهبي» براي آموزش مذهب فرزندانشان استفاده مي كنند. همچنين يافته‌­هاي مدل معادلات ساختاري نشان داد كه راهبردهاي چهارگانه مدل مفهومي تحقيق بر متغير شيوه‌­هاي آموزش مذهبي والدين به كودكان برازش داشته و تاثيرگذار هستند؛ همچنين مولفه هاي­ «الگوسازي» و «سبك زندگي» در بيشترين سطح تاثيرگذاري قرار داشتند. با توجه به يافته­ هاي پژوهش حاضر پيشنهاد مي شود والدين در آموزش­هاي مذهبي نسبت به تاثيرات اين روش­ها نيز آگاهي داشته و با توجه به اثرات اين روش­ها در تربيت ديني فرزندانشان بكوشند.

The purpose of this study was to design and fit a model of children’s religious education strategies in families.The research method is mixed (compound) with qualitative- quantitative design. The research population consisted of all parents of preschool students in Urmia city, 14 of whom were selected purposefully and through theoretical data saturation rule. Data collection tool in the qualitative section was semi- structured interviews and in the quantitative part was a questionnaire. After parental consent, the interviews were anonymously recorded and transcribed. In the second part, 222 parents were selected by simple random sampling and answered the questionnaires. To analyze the data in the qualitative analysis, the four- step method by Powell and Renner (2003) and in the quantitative part the structural equation model were used. The software used in the qualitative section was MAXQDA10 and in the quantitative analysis, SPSS16 and AMOS21 software were used. According to the results of the qualitative research, parents use four major strategies of «modeling”, «Islamic lifestyle”, «educational media» and «religious environments and occasions» to teach their children religion. The findings of the structural equation model showed that the four strategies of the conceptual model of research fitted and influenced the variations of parents’ methods for teaching religion to their children; besides, the ‘modeling’ and ‘lifestyle’ parameters were in the most influencial ones. Considering the findings of this sytudy, it is suggested that parents use the religious education strategies presented in this study to preschool children.