آثار سياست‏ هاي افزايش قيمت آب آبياري و كاهش آب در دسترس بر بهره ‏وري آب محصولات كشاورزي (مطالعه موردي: بخش شهداد، شهرستان كرمان)

آب يكي از عوامل محدودكننده توسعه اقتصاد كشاورزي كشور است و نحوه صحيح تخصيص اين نهاده در بين فعاليت‏ هاي مختلف كشاورزي جهت بهبود كارايي و اثربخشي آن، از اهداف اصلي سياست‏گذاران بخش كشاورزي به‏ شمار مي‏ آيد. بهره ‏وري اقتصادي آب محصولات كشاورزي مي‏ تواند معيار مناسبي جهت شناسايي سياست مناسب تخصيص آب براي هر منطقه، محسوب شود. از اين ‏رو هدف اين پژوهش، بررسي تأثير سياست‏ هاي افزايش قيمت آب آبياري (از طريق افزايش هزينه استحصال) و كاهش آب در دسترس (از طريق مسدود كردن چاه‏ هاي غيرمجاز و نصب كنتور بر چاه‏ هاي كشاورزي) بر شاخص بهره ‏وري اقتصادي آب محصولات عمده زراعي بخش شهداد واقع در شهرستان كرمان است. آمار و اطلاعات مورد نياز با استفاده از نمونه‏ گيري تصادفي و توزيع پرسشنامه بين 106 نفر از زارعين بخش شهداد، جمع‏ آوري شد. جهت بررسي آثار سياست‏ هاي مديريت منابع آب، از مدل PMP و براي محاسبه بهره ‏وري اقتصادي آب محصولات كشاورزي از شاخص NPBD، استفاده شد. نتايج حاصل از محاسبه شاخص NPBD نشان داد كه در بين محصولات منتخب، محصول سير بيشترين بهره‏ وري اقتصادي آب را به ميزان 10025 ريال بر مترمكعب، دارا مي‏ باشد. همچنين سياست كاهش آب در دسترس، كمترين تأثير را بر شاخص بهره‏ وري اقتصادي آب محصول سير، به ميزان 18.64 درصد داشت. علاوه بر اين، سياست مذكور كمترين ضرر اقتصادي را به زراعت‏ كاران منطقه تحميل مي‏ كند. در اين راستا پيشنهاد مي‏ شود كه قبل از اعمال سياست‏ هاي افزايش قيمت آب آبياري و كاهش آب در دسترس، به آثار اين سياست‏ ها بر بهروه ‏وري آب محصولات زراعي منطقه، توجه شود.