ارزيابي توابع توليد محصول به منظور برآورد عملكرد سيب‌زميني در تيمارهاي مختلف آبياري

مصرف آب در مزرعه به صورت تبخيرتعرق (ET) بيان مي شود. چنانچه نياز آبي گياه تامين نشود ميزان تبخير تعرق گياه كمتر از تبخيرتعرق پتانسيل بوده و تنش آبي رخ داده و عملكرد گياه كاهش مي يابد. به‌منظور جلوگيري از كاهش عملكرد گياه بايد از منابع آب محدود بر مبناي نيازهاي اجتناب ناپذير گياه استفاده بهينه شود. يكي از روش هاي استفاده بهينه از آب در بخش كشاورزي، افزايش كارآيي و مصرف آب در توليد محصولات كشاورزي نظير سيب‌زميني از طريق توابع توليد و رابطه نسبي عملكرد و آب مصرفي است. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي توابع توليد حاصلضرب اصلاح شده ريس (2004) و حاصلضربي اصلاح شده تافته و همكاران (2013) در برآورد عملكرد سيب‌زميني تحت شرايط كم‌آبياري انجام شد. بدين منظور آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با پنج تيمار و سه تكرار و به مدت دو سال زراعي و جمعاً30 تيمار در مركز تحقيقات كشاورزي شهركرد انجام شد. تيمارهاي آبياري در پنج سطح شامل آبياري كامل (E0)، 85 درصد (E1)، 70 درصد (E2)، 55 درصد (E3) و 30 درصد (E4) تبخيرتعرق واقعي گياه سيب‌زميني از لايسيمتر زهكش‌دار، در مراحل مختلف رشد گياه شامل مرحله استقرار بذر و رشد رويشي (T1)، مرحله رشد كامل (T2) و مرحله رسيدن غده‌ها (T3) بود. نتايج نشان داد كه بيشترين نياز آبي برابر با 814 ميلي‌متر و مربوط به تيمار T16 با حداكثر محصول 42500 كيلوگرم در هكتار بوده و حداقل آب مصرفي برابر با 512 ميلي‌متر و مربوط به تيمار T15 با عملكرد 24600 كيلوگرم در هكتار بود. پس از محاسبه عملكرد محصول با استفاده از روش‌هاي ريس (2004) و تافته و همكاران (2013)، عملكرد اين دو تابع با ميزان عملكرد اندازه‌گيري شده در مزرعه مقايسه شد. در روش اول مقدار RMSE، NRMSE به ترتيب 7113، 0.19، و در روش دوم مقدار اين آماره ها به ترتيب 6830، 0.18 بود. هر دو روش بر اساس شاخص MBE داري بيش برآوردي بوده و روش تافته و همكاران (2013) با ضرايب FAO كمترين مقدار MBE را دارا بود. لذا با استفاده از اين روش مقادير ضريب حساسيت واسنجي شده و در نهايت ضرايب واكنش عملكرد گياه بر اساس تابع تافته و همكاران براي 4 دوره گياهي استاندارد FAO (اوليه، توسعه، مياني و پاياني) به‌ترتيب 0.29، 1.12، 0.95 و 0.46 به‌دست آمد.