بررسي اثرات همزمان شوك‌هاي تحريم‌هاي اقتصادي بر بخش‌هاي مولد اقتصاد ايران

Studying the Simultaneous Effects of Economic Sanctions Shocks on Iran's Economic Sectors

اساساً آثار تحريم­ها بر بخش­هاي اقتصادي از اهميت انكارناپذيري جهت افزايش بازدارندگي اقتصاد كشور از اثرات منفي ناشي از آن برخوردار است. از طرف ديگر، اكثر مدل­هاي برآورد شده در اين حوزه، از طريق وارد كردن متغيرهاي مجازي (دامي) و با مطالعه بخشي از اقتصاد صورت پذيرفته است. لذا در اين مطالعه اثرات شوك‌هاي تحريم‌هاي اقتصادي از طريق چهار شاخص: الف) شوك درآمد صادرات نفت خام، ب) شوك صادرات غيرنفتي، ج) شوك واردات مواد اوليه، كالاهاي سرمايه­اي و واسطه­اي و د) شوك نرخ ارز بر بخش­هاي مولد اقتصاد بررسي شد. براي اين منظور داده­هاي تحقيق طي دوره 96-1367 از بانك مركزي جمهوري اسلامي گردآوري شد. همچنين، جهت تجزيه‌وتحليل داده­ها از مدل خودرگرسيون برداري ساختاري (SVAR) و توابع عكس­العمل آني (IRF) استفاده شد. نتايج نشان داد كه تحريم­هاي اقتصادي باعث كاهش ارزش‌افزوده بخش­هاي مولد اقتصاد مي‌‌‌شود. ليكن تأثير شاخص‌هاي تحريم­هاي اقتصادي موردبررسي بر هر يك از بخش‌هاي اقتصادي متفاوت است. به‌طوري‌كه در ميان چهار شاخص­ موردبررسي تحريم­هاي اقتصادي، به‌ترتيب: الف) شوك نرخ ارز، ب) شوك واردات مواد اوليه، كالاهاي واسطه­اي و سرمايه­اي، ج) شوك صادرات غيرنفتي و د) شوك درآمد صادرات نفت، از بيشترين تأثير منفي بر ارزش‌افزوده بخش‌هاي اقتصادي موردبررسي برخوردار مي­باشند. همچنين، در ميان بخش­هاي اقتصادي موردبررسي، به ترتيب: الف) ارزش‌افزوده بخش كشاورزي، ب) ارزش‌افزوده بخش ساختمان و ج) ارزش‌افزوده بخش صنعت­و­معدن، از كمترين اثرپذيري از شاخص­هاي موردبررسي تحريم­هاي اقتصادي برخوردار مي­باشند.

Basically, quantitative specification of sanction effects on economic sectors has undeniable importance to increase the buffering of nations’ economy against their negative effects. On the other hand, majority of estimated models in this field, have carried out through the entering the dummy variables and studying part of economy. Therefore, in this research the effects of economic sanctions was studied on Iran’s productive economic sectors using 4 criteria: 1. Oil export revenues shock, 2. Non-oil export shock, 3. Importing raw materials, capital and intermediate goods shock and 4. Exchange rate shock. For this purpose research data was gathered from Central Bank of Iran during 1988-2017. Also, in order to data analyzing, Structural Vector Auto-Regressive (SVAR) model and Impulse Response Functions (IRF) were applied. Results proved that economic sanctions reduce the value added of considered productive sectors. But effect of studied economic sanction criteria on considered productive sectors were diverse. So that between 4 studied economic sanction criteria respectively: exchange rate shock, Importing raw materials, capital and intermediate goods shock, non-oil export shock and Oil export revenues shock have the most negative effect on value added of considered sectors. In addition, value added of agriculture sector, value added of construction sector and value added of industry and mine sector, exposure with the least effect from the studied economic sanction criteria, respectively.