اثرات خشك‌سالي بر فعاليت‌ها و معيشت خانوارهاي روستايي (موردمطالعه: شهرستان ميرجاوه)

(The effects of drought on activities and livelihoods of rural households (Case Study: Mirjaveh township

تغييرات آب ‌و هوايي و ازجمله وقوع خشك‌سالي اثرت زيادي بر فعاليت‌ها و معيشت خانوارهاي روستايي به‌ويژه در روستاهاي مناطق مرزي كه با كمبود گزينه‌هاي معيشتي روبه‌رو هستند، وارد مي‌سازد. با توجه به اهميت اين موضوع، در پژوهش حاضر به بررسي اثرات خشك‌سالي بر فعاليت‌ها و معيشت خانوارهاي روستايي شهرستان ميرجاوه پرداخته شد. تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و روش انجام آن توصيفي-تحليلي است. ابزار گردآوري داده‌ها و اطلاعات پرسش‌نامه، مصاحبه‌ي آزاد و مشاهده‌ي محقق از منطقه‌ي موردمطالعه بوده است. جامعه‌ي آماري، خانوارهاي روستايي شهرستان ميرجاوه در استان سيستان و بلوچستان است (29752 =N). با استفاده از فرمول كوكران و به روش نمونه‌گيري سهميه‌اي، 348 خانوار به‌عنوان نمونه انتخاب گرديد. براي تجزيه ‌و تحليل داده‌ها از آمار توصيفي و مدل رگرسيون لجستيك باينري (روش LM-نيوتن-ماركارد-رافسون) استفاده شد. نتايج نشان داد كه از ميان 18 متغير در نظر گرفته‌شده، وقوع خشك‌سالي به ترتيب بيش‌ترين اثر را بر پنج متغير كاهش توليدات كشاورزي، كاهش درآمد و پس‌انداز، افزايش مهاجرت روستايي، كاهش منابع آب و كاهش تنوع گياهي و جانوري منطقه داشته است. همچنين از نظر اثرات كلي خشك‌سالي بر ابعاد معيشتي خانوارهاي روستايي، اين پديده بيش‌ترين اثر را بر فعاليت‌هاي اقتصادي، محيطي- فيزيكي و اجتماعي داشته است. از نتايج اين پژوهش براي كاهش اثرات خشك‌سالي بر فعاليت‌ها و معيشت روستايي، كاهش مهاجرت روستايي و انجام روش‌هاي سازگاري با اثرات مهم آن مي‌توان استفاده نمود

Climate change, including the occurrence of drought, has a major impact on the activities and livelihoods of rural households, especially in the villages of the border regions that face a lack of livelihood options. Given the importance of this position in the present study is to investigate the effects of drought on livelihoods of rural households and experiences can be addressed Mirjaveh Township. The purpose of this research is applied and its method is descriptive-analytical. The data collection tool was a questionnaire and a free interview. The statistical population of the rural households is Mirjaveh township in Sistan and Baluchestan province (N = 29752). Using the Cochran formula, 348 households were selected as sampling by quota sampling. For analyzing data, descriptive statistics and binary logistic regression model (LM-Newton-Marcard-Raphson method) were used. The results showed that among 18 variables, the drought had the most effect on the five variables of agricultural production decrease (0.886), reduction of income and savings (0.756), increase of rural migration (0.699) Reduction of water resources (0.643) and decrease of vegetation and family diversity in the region (0.561). In addition, in terms of activities and livelihood of rural households, drought had the most effects on economic dimensions (0.417), physical environment (0.326) and social dimension (0.318). The results of this research can be used to reduce drought effects on rural activities and livelihoods and to adapt to its important effects.