پديد آورندگان :
نوجوان، كاظم پژوهشكده ساختمان و مسكن، تهران , برزگري، امير دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال , محمديان، ميلاد دانشگاه شهيد بهشتي، تهران، ايران
كليدواژه :
تحليل خطر زلزله , استاندارد IBC , استاندارد ASCE7 , استاندارد UBC97 , استاندارد API650 , لرزه‌خيزي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: سالانه پژوهش‌هاي زيادي در رابطه با تحليل خطر لرزه‌اي با استفاده از روش احتمالي در تمامي نقاط جهان و ايران انجام مي‌شود كه معمولاً در فرضيات اوليه تحليل و يا نرم‌افزار مورداستفاده، متفاوت هستند. از سوي ديگر، هرساله مقالات فراواني حاوي روش‌هاي جديد پهنه‌بندي خطر زلزله ارائه مي‌شود كه البته تاكنون بررسي‌هاي مذكور به محاسبه نقشه‌هاي پهنه‌بندي خطر زلزله، براي تمام مناطق ايران نپرداخته است. از اين روي، شناخت روش‌هاي به‌روزي كه بتوان بر اساس راهكارهاي ارائه‌شده در اين منابع نقشه‌هاي خطر لرزه‌اي را براي كشور ايران به‌روز كرد، ضروري است.
روش: با بررسي چندين استاندارد ملي و بين‌المللي (ASCE 07 UBC-97, API650, IBC, ، 038 ) معتبر در سطح ايران و جهان به مقايسه آنها پرداخته و نتايج حاصل از برآورد تحليل خطر و پارامترهاي مربوط در هريك از اين منابع، مورد مقايسه قرار خواهد گرفت. بنابراين با اجراي تحليل خطر بر روي ساختگاهي مشخص به نقاط قوت و ضعف هر استاندارد با جمع‌آوري داده‌هاي مربوط به لرزه‌خيزي سايت 2 پارسجنوبي، نتايج با يكديگر مقايسه شده‌اند. از اين رو براي اجراي اين امر، پيش‌نيازها شامل مرور وضعيت لرزه‌خيزي و پراكندگي زمين‌لرزه‌هاي گستره طرح، شرايط تكتونيكي و گسل‌هاي فعال ساختگاه، جمع‌آوري و توسعه يك بانك داده يكپارچه و جامع از چشمه‌هاي لرزه‌اي منطقه مورد مطالعه، تعيين سازوكار گسل‌ها، هندسه پهنه‌هاي لرزهزا، طول گسيختگي و حداكثر زلزله منتسب به هر چشمه است.
يافته‌ها: با استفاده از نقشه‌هاي زمين‌شناسي و توپوگرافي، اطلاعات موجود در خصوص لرزه‌خيزي منطقه، جمع‌آوري گرديد و بازديدهاي صحرايي در گستره طرح تا شعاع تقريبي 200 كيلومتر در چندين مسير انتخابي صورت گرفت. در طي بازديدهاي صحرايي، گسل‌هاي موجود در منطقه شناسايي و مشخصات آنها تعيين شده و بر اساس نقشه گسل‌ها و لرزه‌خيزي گستره مورد مطالعه ساختگاه، پارامترهاي لرزه‌خيزي و تحليل خطر زمين‌لرزه به روش احتمالي محاسبه و بيشينه شتاب جنبش نيرومند زمين و طيف پاسخ طراحي براي سطوح مختلف لرزه‌اي بر طبق دستورات هريك از استانداردها تعيين شده است.
نتيجه‌گيري: برآورد زلزله در ASCE7-5 & 10، IBC، API650 براي دوره بازگشت 2475 سال است (احتمال فروريزش يكنواخت با اين فرض كه هيچ‌گونه عدم قطعيتي در ظرفيت فروريزش يك سازه وجود نداشته باشد)، اما در ASCE7-10 چون برآورد زلزله بر اساس مفهوم ريسك محوري است (در حقيقت عدم قطعيت در ظرفيت فروريزش وجود دارد)، منجر به طراحي سازه‌هاي با خطر يكسان فروريزش مي‌شود. طيف طرح اين استاندارد تحت تأثير انتگرال ريسك (ادغام منحني خطر با منحني شكنندگي)، متفاوت از طيف با احتمال فراگذشت 2% در 50 سال است. بنابراين استانداردASCE7 به دليل استفاده از مفهوم جديد در ارتباط با برآورد زلزله نسبت به ساير استانداردها، از برتري نسبي برخوردار است.
چكيده لاتين :
Background and objective: numerous seismic hazard analysis studies are conducted annually using probabilistic methods throughout the
world and Iran, which are usually different from the initial assumptions of analysis or software used. On the other hand, many researches are
presented every year about new methods of earthquake hazard zoning, but so far these studies have not computed earthquake hazard zoning
maps for all regions of Iran. Therefore, it is essential to know the modern methods of seismic hazard maps for Iran based on the strategies
presented in these sources.
Method: By comparing several national and international standards (ASCE 07 ,UBC-97, API650, IBC, and 038) comparable across Iran and the
world, we compare the results of hazard analysis and related parameters in each of these sources. The results were compared with each other,
by performing a hazard analysis on a specific site to the strengths and weaknesses of each standard by collecting seismic data from Site 2 of
South Pars; Therefore, the basic prerequisites for doing so include reviewing the seismic status and distribution of projected earthquakes, tectonic
conditions,active faults at the site, collecting,developing an integrated and comprehensive database of seismic sources within the study
area, fault length mechanisms, geometry the maximum disruption and earthquake attributable to each source is.
Findings: Using geological and topographic maps, information about seismicity of the area was collected and field visits were carried out in
several selected paths in the design range up to approximately 200 km. During field visits, faults in the area were identified and their characteristics
determined based on fault maps, seismicity of the study site, seismic parameters and seismic hazard analysis using probabilistic method,
maximum acceleration of the strong earth movement and design response spectrum for the surface designated.
Conclusion: The earthquake estimation in ASCE7-5 & 10, IBC, API650 for the return period is 2475 years(Probability of uniform collapse assuming
that there is no uncertainty in the collapsing capacity of a structure), but in ASCE7-10 since earthquake estimation is based on the risk concept
that leading to the design of structures at risk of collapse is the same(In fact, there is uncertainty in collapsing capacity). The design spectrum of
this standard is affected by the risk integral (integration of the hazard curve with the fragility curve), different from the spectrum 2% probability of
Exceedance in 50 years, so ASCE7 has a relative advantage over using the new concept in earthquake estimation than other standards.
