مديريت و برنامه ريزي بحران در تأسيسات آب شرب شهري با رويكرد پدافند غيرعامل (مطالعه موردي شهر ياسوج)

Crisis Management and Planning in Urban Water Supply Facilities Using Passive Defense Approach Case Study: Yasouj City

امروزه دسترسي به منابع آب شيرين از مسائل بسيار مهم در بيشتر كشورها از جمله منطقه خاورميانه و كشور ايران است. بحران آب در گذشته به‌علت جمعيت كم به اندازه زمان حال محسوس نبود، ولي امروزه با افزايش روز افزون جمعيت كره زمين و گرمايش جهاني و بهره‌برداري بيش از حد از منابع محيط ‌زيست و نياز بشر به غذاي بيشتر و همچنين كاهش بارندگي نسبت به سال‌هاي گذشته در بسياري از نقاط جهان، اين بحران بيش از گذشته مشهود است. پدافند غيرعامل ابعاد مختلفي را در برمي‌گيرد كه حفاظت و حراست از تأسيساتي مانند آب شرب شهرها يكي از اين ابعاد است. در اين پژوهش سعي شد كه با يك نگاه تحليلي مبتني بر پژوهش‌هاي كتابخانه‌اي و اسنادي به بررسي تأسيسات آب شرب شهر ياسوج از ديدگاه پدافند غيرعامل و ارائه راهكارهايي پرداخته شود. به‌طوري كه عوامل داخلي و خارجي و راهبردهاي چهارگانه در تأسيسات آب شرب شهري با رويكرد چگونگي شناسايي اعمال ضوابط و ملاحظات پدافند غيرعامل در حال و آينده را شناسايي كند و نيز با استفاده از روش QSPM، راهبردهاي انتخاب شده اولويت‌بندي شود. در مورد چگونگي پراكنش به‌وسيله GIS و بررسي و تحليل‌هاي لازم، از مدل ارزيابي SWOT استفاده شد. با توجه به نتايج به‌دست آمده، لازم است تهيه راهبرد طرح بهسازي و نوسازي سيستم تأسيسات آب شرب شهر ياسوج با تأكيد بر پدافند غيرعامل در اولويت اول قرار گيرد. تهيه راهبردهاي احداث كانال مشترك براي تمام تأسيسات به‌دليل چيدمان نامناسب تأسيسات ضمن استفاده از روش‌هاي استتار، و نيز ساخت مخازن انحرافي در جهت فريب دشمن، افزايش دوربين‌هاي امنيتي و ارتقاي سيستم‌هاي تله‌متري چاه‌ها و مخازن در سطح شهر و مكان‌يابي دقيق آنها براي پوشش كامل تأسيسات آب به كمك سيستم اطلاعات جغرافيايي در اولويت‌هاي بعدي قرار دارند.

Access to freshwater resources is today one of the crucial issues in most countries including the Middle East and Iran. Owing to a small population in the past, water crisis was not as tangible as in the present time. Today, however, the crisis is more obvious than the past along with the growing rise of global population, global warming, excessive utilization of environmental resources, and human need for more food as well as dropping rainfall compared to previous years in many parts of the globe. Passive defense involves various dimensions, one of which is to protect and preserve such facilities as urban drinking water. This paper has tried to investigate water supply facilities in Yasouj City with an analytical viewpoint based on library and documentary studies to provide solutions from the perspective of passive defense. Thereby, both internal and external factors and quadruple strategies in urban water supply facilities can be determined with an approach that identifies and allows the application of current and future criteria and considerations of passive defense. The selected strategies were prioritized by QSPM method. Also, the distribution pattern was examined with GIS, and the necessary analyses was performed by the SWOT evaluation model. Our results suggest that it seems necessary to prioritize the development of a strategy for the reconstruction and modernization of Yasouj drinking water supply system with an emphasis on passive defense. The subsequent priorities go to strategies of joint channel construction for all installations because of inadequate layout of the facilities, while using camouflage techniques. In addition, construction of diversion reservoirs is needed in order to deceive enemies, increase security cameras. The telemetry systems (remote control) for wells and reservoirs should be upgraded throughout the city with exact localization using GIS to fully cover the water supply facilities.