عنوان مقاله :
ساختارهاي نحوي شعر نادر نادرپور با تكيه بر نظريّة نظم جرجاني
عنوان به زبان ديگر :
An Analysis of the Syntactic Structures of Nader Naderpour’s Poetry Based on Al-Jurjani’s Theory of Order
پديد آورندگان :
انصار، مرتضي دانشگاه مازندران , باقري خليلي، علي اكبر دانشگاه مازندران - گروه زبان و ادبيّات فارسي
كليدواژه :
نادر نادرپور , ساختار نحوي , نحو پايه , نحو نشان دار , عبدالقاهر جرجاني , نظريّة نظم , تقديم و تأخير , حذف عناصر دستوري
چكيده فارسي :
نقش‌ها و وظايف دستوري عناصر كلام، ساخت‌هاي نحوي زبان را تشكيل مي‌دهند. زبان فارسي ازحيث ساخت نحوي، ازجمله زبان‌هاي آزاد است. شكل‌گيري نحو اين زبان‌ها، معلول عوامل ذهني، انديشگاني و تفكّر غالب گوينده است. دستوريان مباحث ساخت‌هاي دستوري را فارغ از كاركرد ادبي آن و صرفاً در چارچوب مباحث زباني بررسي مي‌كنند. از ميان علماي علم بلاغت، عبدالقاهر جرجاني به چيدمان و ترتيب و ترتُّب الفاظ، ذيل مباحث حذف، تقديم و تأخير عناصر نحوي (مسند و مسندٌاليه) پرداخته و هرگونه شكل‌گيري نحو و آرايش نحوي را تابعِ شكل‌گيري معنا در ذهن و انديشۀ گوينده دانسته است؛ اين ديدگاه وي به «نظريّۀ نظم» معروف است. در اين مقاله، بسامد حذف و تقديم و تأخير عناصر اصلي و ساختارهاي نحوي شعر نادر نادرپور در چارچوب نظريّۀ نظم بررسي و تحليل شده است. همچنين نشان داده شده كه شعر او مجموعه‌اي متعادل و متنوّع از ساختارهاي رايج و روان زبان فارسي است و نيز محصول توازن بين معنا و نحو و نتيجۀ تأثير ترتيب و ترتُّب معناي شكل‌گرفته در ذهن بر نحو زبان است. تعميق تجربه‌هاي ذهني و انديشه و ذهنيّت غنايي مأنوس و آسان‌فهم، موجب شده است شعر نادرپور از صراحت و رسانگي معنا، اصل توازي ذهن و زبان در شكل‌گيري معنا در ذهن و رخداد متناظر زباني برخوردار باشد.
چكيده لاتين :
Grammatical roles and functions of elements of speech comprise the syntactic structures of language. Farsi, considering its syntactic structure, is a free language in which the order of words is based on the speaker’s mentality, philosophy, and dominant thoughts. Grammarians study syntactic structures from a linguistic point of view disregarding their literary functions. Abd al-Qahir al-Jurjani, among rhetoricians, has studied the arrangement and order of words. According to his “theory of order” all syntactic structures and arrangements are a result of meaning construction in the speaker’s mind and thought. This article studies the frequency of omission and rearrangement of major components and syntactic structures of Naderpour’s poetry based on the theory of order. It indicates that his poetry is a varied and yet proportionate collection of common and fluent structures of Farsi. It is a product of the balance between meaning and syntax as well as the arrangement and order of the poet’s thought. His deep mental experiences as well as intimate and accessible poetic thought enable him to have a balance between the mind and the language where the former forms the meaning and the latter expresses it, so that his poetry is straightforward and lucid in conveying its meaning.
