رابطه‌‌ي‌ بين ادراك بيماري، متغيرهاي شخصيتي و پيروي از درمان در بيماران سكته‌ي قلبي

The Relationship between Illness Perception, Personality Variables, and Adherence among the Patients with Myocardial Infarction

مقدمه: اگر چه مطالعات نقش عوامل روان‌شناختي در پيروي از درمان و توصيه‌هاي درماني را مورد تأييد قرار داده است، اما جنبه‌هاي مختلف نقش ادراك بيماري در پيروي از درمان به طور كامل روشن نيست. مطالعه‌ي حاضر، به منظور بررسي روابط بين متغيرهاي ويژگي‌هاي شخصيتي، ادراك از بيماري و پيروي از درمان و همچنين، بررسي نقش واسطه‌اي ادراك از بيماري بين ويژگي‌هاي شخصيتي و پيروي از درمان، انجام گرفت. روش‌ها: پژوهش حاضر، يك مطالعه‌ي مقطعي و از نوع همبستگي مي‌باشد. در اين مطالعه، 87 نفر از بيماران مبتلا به سكته‌ي قلبي حاد كه در سال 1394 جهت پي‌گيري و ادامه‌ي درمان به بيمارستان‌هاي تخصصي قلب اصفهان مراجعه نمودند، به روش نمونه‌گيري پي در پي و بر اساس معيارهاي ورود و خروج انتخاب گرديدند. پرسش‌نامه‌ي اطلاعات دموگرافيك، پرسش‌نامه‌ي كوتاه شده‌ي ادراك بيماري، پرسش‌نامه‌ي پنج عاملي ويژگي شخصيتي NEO و پرسش‌نامه‌ي پيروي عمومي و اختصاصي از درمان توسط بيماران تكميل گرديد. سپس، داده‌ها با استفاده از تحليل مسير مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: تحليل مسير داده‌ها ارتباط معني‌دار بين ويژگي مسؤوليت‌پذيري (0/263 = r)، روان‌نژندخويي (0/214- = r)، برون‌گرايي (0/245 = r) و گشودگي (0/167 = r) با پيروي عمومي از درمان را نشان داد. همچنين، مشاهده گرديد كه بين ويژگي برون‌گرايي (0/309 = r) با پيروي اختصاصي از درمان رابطه‌ي معني‌داري وجود دارد. همچنين، يافته‌ها نقش واسطه‌اي ادراك از بيماري را بين ويژگي برون‌گرايي با پيروي عمومي (0/154 = r) و اختصاصي (0/139 = r) از درمان به طور معني‌داري نشان داد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد علاوه بر اين كه ادراك بيماران از بيماري مي‌تواند بر پيروي از درمان تأثير مستقيمي داشته باشد؛ همچنين، مي‌تواند از طريق برخي ويژگي‌هاي شخصيتي، اثر غير مستقيمي بر روي پيروي از درمان اعمال كند. از اين رو، پيشنهاد مي‌گردد در مداخلات روان‌شناختي، به منظور ارتقاي پذيرش درمان بيماران، پديده‌ي ادراك از بيماري مورد توجه ويژه قرار گيرد.

Background: Previous studies has proved that psychological factors could affect treatment adherence, in spite of this, the role of illness perception in treatment adherence is unclear. Current study was conducted in order to investigate the relations between personality characters and treatment adherence and also the role of the illness perception as mediating factor between these two. Methods: In this cross-sectional correlation study, 87 in-patients with acute myocardial infarction, who was admitted to cardiology wards in hospitals in Isfahan City, Iran, were enrolled into this study using consecutive selection method. Questionnaire of demographics information and brief-illness perception, NEO five-factor inventory and general and specific treatment adherence were completed for the study group, and was analyzed using path analysis. Findings: Analysis of data path showed a significant relation between conscientiousness (r = 0.263), neuroticism (r = -0.214), extraversion (r = 0.245), and openness to experience (r = 0.167) with general treatment adherence, as well as the extraversion (r = 0.309) with specific treatment adherence. Moreover, with considering the mediating role of illness perception, it showed that extraversion had strong and meaningful relation with general (r = 0.154) and specific (r = 0.139) treatment adherence. Conclusion: It seems that illness perception as mediating factor could affect the relation of personality characters and treatment adherence in patients with acute myocardial infarction. So in psychological interventions, a special attention should be given to strengthen and reform of illness perception that could improve compliance among the patients