نقش قدرت در ديپلماسي آب

The Role of Power in Water Diplomacy

آب به‌عنوان يك منبع طبيعي مشترك بين ذيم دخلان مختلف (محلي، منطقه اي، ملي و بين المللي)، عنصري حياتي براي بشر است كه مرزهاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي را به رسميت نمي‌شناسد. ارتباط مستقيم بين امنيت آبي، امنيت انساني و امنيت مليِ دولت‌ها از يك سو و وجود حوضه‌هاي آبريز و آبخوان‌هاي مشتركِ بين‌الملليِ متعدد در دنيا از سوي ديگر، سبب شده است كه سامانه‌هاي آبي به نحو اجتناب‌ناپذيري به يك مقوله سياسي و امنيتي در دنيا تبديل شوند و پيوند درهم‌تنيدة «آب، سياست و امنيت» را ايجاد كنند. هدف از اين مقاله، بررسي پيوند درهم‌تنيدة آب و سياست با تمركز بر مسأله قدرت است. از آنجا كه قدرت يكي از مهم‌ترين عناصر تعيين و اجراي سياست‌ها است و ارزش‌ها و هنجارها به‌عنوان پيشرانه‌هاي اجتماعي در شكل‌گيري قدرت سهيم هستند، لذا تعريف قدرت در دوره‌هاي زماني و در شرايط مكاني مختلف، متفاوت خواهد بود. براين اساس، آشنايي و شناخت ماهيت و ابعاد مختلف قدرت و هژموني (به مثابۀ يكي از مشتقات آن) بسيار حائز اهميت است. قدرت همچنين در مناسباتِ آبي، به‌عنوان سامانه‌هاي درهم تنيدة طبيعي- انساني، نقش بسيار مهمي ايفا مي‌كند. طبق نظر وارنر، كشورهاي بالادست، عموماً از آب براي به دست آوردن قدرت بيشتر استفاده مي‌كنند درحاليكه كشورهاي پايين‌دست عموماً قدرت را براي به دست آوردن آب بيشتر بكار مي‌برند. با توجه به نقش و اثر جدي قدرت در هيدروپليتيك به طور عام و ديپلماسي آب به طور خاص، اين مقاله به بررسي و واكاوي ماهيت و نقش قدرت و هژموندر روابط كشورهاي حوضه آبريز مشترك بين‌المللي مي‌پردازد.

Water as a natural common resource is shared among different stakeholders (local, sub-national, national and international) and is vital for the human, which ignores political, economic and cultural boundaries. The direct link between water security, human security and the national security of the states on the one hand, and the existence of numerous international transboundary river basins and aquifers throughout the world on the other, has led water systems to a political and security issue in the world. It has shaped the complex "water, politics and security" nexus. The purpose of this paper is to examine the nexus of water and politics with a focus on the issue of power. Since power is one of the most significant elements in policy making and its implementation; hence, the definition of power differs in different time and spatial conditions. Accordingly, understanding of the nature and dimensions of power and hegemony (as one of its derivatives) is so significant. Power plays a crucial role in water interactions as coupled complex human-natural systems. Generally, argued by Warner (2004), up-streamers use water to get more power and down-streamers use power to get more water. Considering the role and serious impact of power in hydropolitics in general and water diplomacy in particular, this paper critically examines the nature and role of power and hegemony in relations among international riparian countries.