استفاده از ميانگين وزن‌دار مرتب (OWA) براي تهيه نقشه نواحي مناسب جهت تغذيه آب زير‌زميني در محدوده دشت سلفچگان قم، ايران

Application of ordered Weighted Average (OWA) For producing Map of Suitable Groundwater Recharge zones in Salafchegan Study area, Iran

با توجه به اهميت كاهش سطح آب‌هاي زير‌زميني در مناطق با اقليم خشك، ارائه روش‌هاي مناسب جهت تعيين مناطق مناسب براي تغذيه آب‌هاي زير‌زميني از اهميت بالايي برخوردار است. از اين رو، هدف اين تحقيق، استفاده از عملگر تصميم‌گيري چندشاخصه ميانگين وزن دار مرتب (OWA) و روش فازي سازي لايه‌ها براي توليد نقشه‌هاي نواحي مناسب جهت تغذيه آب زيرزميني براي محدوده سلفچگان واقع در استان قم بود. در اين راستا از لايه هاي اطلاعاتي شامل اطلاعات چاه‌ها، نقشه‌ها و گزارش‌هاي خاك‌شناسي، مدل رقومي ارتفاعي و تصوير سنجنده لندست 8OLI استفاده گرديد. نقشه‌هاي تناسب با استفاده از OWA با بهره گيري از رويكرد‌هاي وزن‌دهي ترتيبي مختلف داراي ريسك‌پذيري متفاوت (چهار رويكرد) به منظور اعمال وزن‌دهي به دست آمد. در نهايت با اعمال فيلتر كاربري زمين و همچنين شروط نزديكي به آبراهه‌ها و خطواره‌ها، نقاطي به عنوان نقاط منتخب به منظور تغذيه آب‌هاي زير‌زميني تعيين شد. رويكردهايي داراي ريسك‌پذيري كمتر (رويكردهاي اول و سوم)، هيچ نقطه اي را به عنوان نقاط مناسب‌ به منظور تغذيه‌آب‌هاي زير‌زميني ارائه نكردند؛ اما رويكرد دوم و چهارم به ترتيب 11 و 25 محدوده ارائه نمودند. به منظور بررسي همبستگي لايه‌هاي اطلاعاتي و نتايج از تحليل مولفه‌هاي اصلي استفاده شد. نتايج تحليل نشان داد كه لايه‌هاي شيب و نفوذ داراي همبستگي بالاي مثبت (بيش از 75%) و لايه هدايت الكتريكي داراي همبستگي منفي در مولفه اول (بيش از 50%) بوده است.

Due to the depletion of groundwater resources in dry climates, establishing an effective procedure to delineate artificial groundwater recharge zones is of great importance. Then, the objective of this study was utilizing Ordered Weight Average (OWA) multi-criteria evaluation method and fuzzification of layers to produce suitability maps of Salafchegan study area located in Qom province. To do this, different data layers including observation wells, soil maps and reports, Digital Elevation Model and landsat-8 OLI, etc. were used. Different ordered weight with different tradeoff (four procedures) were used to create suitability maps. Finally, by using a land-use filter as well as applying condition of proximity to tributaries and lineaments, few zones were chosen as the selected locations to groundwater recharge zones. The risk-averse procedures (first and third procedures) did not introduce any suitable location for groundwater recharge site. However, the second and fourth procedures did suggest 11 and 25 location, respectively. To assess correlations of the information layers and results, principal components analysis was used. Results suggested that the slope and infiltration layers have strong positive correlation (more than 75%) and the electrical conductivity (EC) has a negative correlation with other layers (more than 50%).