توسعه رويكرد خاكستري در مديريت منابع آب با استفاده از شاخص‌‌هاي ريسك

Development of the grey approach in water resources management using risk indexes

هدف از انجام پژوهش حاضر، توسعه روشهاي تصميم گيري چندمعياره كوپراس و كوپراس خاكستري در انتخاب بهترين گزينه سازگاري با اثرات پديده تغيير اقليم در تأمين آب بخش كشاورزي در حوضه آبريز قرنقو در استان آذربايجان شرقي است. بدين منظور با توجه به شرايط هيدرواقليمي موجود، سناريوهاي سازگاري در بخش كشاورزي انتخاب و با استفاده از نتايج حاصل از مدل ارزيابي و برنامه ريزي منابع آب (WEAP)، شاخصهاي ريسك در هر سناريو بر پايه روابط رياضي محاسبه ميشوند. به منظور اولويت بندي و انتخاب بهترين گزينه، سناريوهاي سازگاري به عنوان گزينه ها و شاخص هاي ريسك به عنوان معيار در دو روش تصميم گيري چندمعياره كوپراس و كوپراس خاكستري در نظر گرفته ميشوند. نتايج نشان ميدهندتغييرات شاخص هاي ريسك در صورت اعمال سياستهاي سازگاري بهبود يافته، به طوري كه شاخص ريسك خشكسالي با كاهش مصرف آب به ميزان پنج تا 25 درصد كاهش خواهد يافت. هم‌چنين بهترين گزينه سازگاري با اثرات پديده تغيير اقليم با استفاده از روش كوپراس گزينه پنجم يعني كاهش 25 درصد حجم تقاضاي آب در بخش كشاورزي است در حاليكه روش كوپراس خاكستري گزينه دوم يعني كاهش 10 درصدي حجم تقاضا را به عنوان گزينه برتر معرفي كرد. گرچه همواره بايد در نظر داشت كه هرگونه پيش بيني نتايج براي سال‌هاي آينده به‌دليل شرايط پيچيده اقليمي و اثرات متغير ناشي از آن با عدم قطعيت همراه است.

The aim of this study is to develop COPRAS and Grey COPRAS multi-criteria decision making methods for selection the best alternative for adaptation the effects of climate change in supplying the agricultural sector in Gharranghu basin in East Azerbaijan province. According to the existing hydro-climate conditions, adaptation scenarios in agricultural sectors are selected and based on the results of evaluation and planning water (WEAP), risk indexes in each scenario are calculated based on mathematical equations. In order to prioritize and select the best alternative, adaptation scenarios are considered as alternatives, and risk indexes are regarded as criteria in COPRAS and COPRAS-G multi-criteria decision making methods. Results showed risk indexes will improve by implementing adaptation policies, so that drought risk index would decrease through reduction water consumption from 5% to 25% respectively. Also, the best alternative for adapting the impacts of climate change phenomenon by using COPRAS method was fifth alternative, namely 25% reduction in water demand in agricultural sector, while COPRAS-G method introduced second alternative namely 10% reduction in water demand as preferred alternative. However, it should always be assumed that any prediction of results for the coming years due to complex climatic conditions and the resulting effects of this are associated with uncertainty.