كليدواژه :
پوشش گياهي , پهنه آبي , تالاب بندعليخان , مهاجرت پرندگان , رگرسيون خطي , NDVI , NDWI
چكيده فارسي :
هدف از اين پژوهش بررسي و ارزيابي ارتباط بين سطج پوشش گياهي و پهنه آبي با تعداد پرندگان در تالاب بندعليخان بين سال‌هاي 1390 تا 1394 مي‌باشد. با توجه به اهميت تالاب بندعليخان به عنوان يك تالاب فصلي و داراي آب شيرين كه در 35 كيلومتري جنوب شهرستان ورامين واقع شده است از آن بعنوان منطقه مطالعاتي استفاده شده است. در پژوهش جاري ابتدا پيش‌پردازش‌هاي لازم يعني تصحيحات راديومتريكي كه خود شامل تصحيحات اتمسفري، خطاي نوار شدن و ... مي‌باشند بر روي تصاوير لندست 7 و 8 انجام گرفت و سپس نقشه‌هاي شاخص گياهي تفاضلي نرمالايز شده (NDVI) و شاخص آب تفاضلي نرمالاي زشده (NDWI) با استفاده از تصاوير پيش‌پردازش شده توليد گرديدند. در ادامه با بررسي هيستوگرام شاخص‌هاي گياهي و آب توليد شده براي هر سال، حدآستانه مناسب براي هر شاخص انتخاب گرديد و با حدآستانه‌گذاري بر روي شاخص‌هاي گياهي و آب توليد شده، به ترتيب نقشه‌هاي پوشش گياهي و پهنه آبي براي سال بدست آمدند. در هر سال، نقشه‌هاي بدست آمده توسط داده‌هاي مرجع كه در اين پژوهش بصورت دستي و با بررسي تصاوير ماهواره‌اي همان سال انتخاب شده‌اند مورد ارزيابي قرار گرفتند كه نتايج آن نشان مي‌دهد كه ميانگين صحت كلي و ضريب كاپاي استخراج سطح پوشش گياهي و پهنه آبي در طي پنج سال به ترتيب برابر با 37/89 % و 89/81 % مي‌باشند كه نشان از استخراج موفق پارامترهاي مذكور مي‌باشد. با بدست آمدن پارامترهاي موثر يعني سطح پوشش گياهي و آب، بين تعداد پرندگان و پارامترهاي موثر رگرسيون خطي دو متغيره تشكيل گرديد و ضرايب آن بوسيله روش كمترين مربعات برآورد بدست آمدند. نتايج بررسي‌ها و ارزيابي‌ها نشان مي‌دهد كه مدل و رگرسيون تشكيل يافته بين تعداد پرندگان و پارامترهاي سطح پوشش گياهي و پهنه آبي داراي ضريب تعيين 861/0 و ضريب تعيين تعديل شده‌ي 582/0 مي‌باشد و بيانگر برازش مناسب رگرسيون مي‌باشد. در ادامه بوسيله ضرايب بدست آمده و رگرسيون تشكيل يافته تعداد پرندگان در سال 1394 با استفاده از سطح پوشش گياهي و پهنه آبي همان سال برآورد گرديده و با مقدار واقعي تعداد پرندگان در سال 1394 مقايسه گرديد كه نتايج آن نشان داد جمعيت پرندگان با صحت 1/93% پيش‌بيني گرديده است. هم‌چنين نتايج نشان مي‌دهند كه تغييرات شرايط محيطي تالاب پاسخ مشخصي نسبت به تغييرات جمعيت پرندگان و مهاجرت پرندگان مي‌دهد.تالاب بندعليخان به عنوان يك تالاب فصلي آب شيرين براي حفاظت از پرندگان بومي و مهاجر مورد اهميت مي‌باشد. اين تالاب در 35 كيلومتري جنوب شهرستان ورامين واقع شده است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بررسي مهاجرت پرندگان با استفاده از سنجش از دور و سامانه‌هاي اطلاعات مكاني بر روي اين تالاب انجام شده است. در اين مطالعه با استفاده از تصاوير ماهواره سنجنده LANDSAT، پوشش هاي پهنه آبي و پوشش گياهي تالاب به ترتيب با استفاده از شاخص NDWI و NDVI از سال 1390 تا 1394 استخراج گرديد. نقشه ها، مساحت پهنه آبي و پوشش گياهي با استفاده از نرم افزار ENVI 5.3 بدست آمد. تغييرات مساحت پهنه آبي و پوشش گياهي با جمعيت پرندگان مورد بررسي قرار گرفت و مشخص شد كه از سال 1390 تا 1393 مساحت پهنه آبي و پوشش گياهي منطقه مورد مطالعه روند كاهشي داشته است. جمعيت پرندگان نيز با توجه به خشكسالي و كمبود منابع كاهش يافته است. در سال 1394 با افزايش مساحت پهنه آبي و پوشش گياهي تعداد جمعيت پرندگان نيز رو به افزايش گذاشته است. ارتباط و همبستگي ميان مساحت پهنه آبي و پوشش گياهي تالاب با جمعيت پرندگان با استفاده از مدل رگرسيون در نرم افزار SPSS 23 مورد بررسي قرار گرفت. مشخص شد همبستگي ميان پهنه آبي و پرندگان برابر 0/873 و همبستگي ميان پوشش گياهي و پرندگان برابر با 0/660 مي‌باشد و مشخص شد 76/2 درصد از جمعيت پرندگان آبزي و كنار آبزي به پهنه آبي تالاب وابسته مي‌باشند. حدود 43/6 درصد از جمعيت پرندگان آبزي و كنار آبزي به پوشش گياهي تالاب وابسته مي‌باشند. نتايج نشان داد كه تغييرات شرايط محيطي تالاب پاسخ مشخص نسبت به تغييرات جمعيت پرندگان و مهاجرت مي‌دهد.
چكيده لاتين :
of this Research is the study and evaluation of the relationship between vegetation area and water area with the number of birds in Band-e-Alikhan wetland between 2011 and 2015. Due to the importance of Band-e-Alikhan wetland as a seasonal wetland with fresh water, which is located 35 km south of Varamin city, it has been used as a study area. In the present study, first, the necessary pre-processing, ie radiometric corrections, which include atmospheric corrections, banding errors, etc., were performed on Landsat 7 and 8 images, and then the normalized differential plant index maps (NDVI) and water index. Normalized difference (NDWI) was generated using pre-processed images. Then, by examining the histogram of plant and water indicators produced for each year, the appropriate threshold for each index was selected and by limiting the threshold on plant and water indicators produced, vegetation and water area maps were obtained for the year, respectively. . Each year, the maps obtained by the reference data selected manually in this study by satellite imagery were evaluated, the results of which show that the average overall accuracy and capability coefficient of vegetation surface extraction and of water over five years, with89/37% and 81/89%, which demonstrates the successful extraction of these parameters are. By obtaining the effective parameters, ie the level of vegetation and water, between the number of birds and the effective parameters of linear regression, two variables were formed and its coefficients were estimated by the least squares method. The results of studies and evaluations show that the model and regression formed between the number of birds and the parameters of vegetation surface and water area have a coefficient of determination of 0.861 and an adjusted coefficient of determination of 0.582 and indicate the appropriate fit of regression. Then, by the obtained coefficients and regression, the number of birds in 1394 was estimated using the level of vegetation and water area of the same year and was compared with the actual amount of birds in 1394, the results of which showed that the bird population is 93 . 1. It is predicted. The results also show that changes in the environmental conditions of the wetland provide a clear response to changes in bird populations and bird migration.
