بهينه‌سازي تبادل آب مجازي در شرايط مختلف كشش قيمتي محصولات كشاورزي (مطالعه موردي: حوضه درياچه اروميه)

Optimization of Virtual Water Exchange for Different Price Elasticity of Agricultural Products (Case study: Urmia Lake Basin)

در پژوهش حاضر با هدف حداكثركردن درآمد حوضه آبخيز اروميه، مدل بهينه‌سازي كلاسيك خطي تدوين شد تا با اعمال سه سطح از محدوديت‌هايي شامل سياست‌هاي الگوي كشت، مقدار آب در دسترس و قيمت ثابت و قيمت با كشش براي محصولات كشاورزي، تحت 18 سناريو، مقدار توليد و واردات خالص بهينه آب مجازي (به عنوان هدف) براي حوضه تعيين شود. قيود در نظر گرفته شده در بهينه‌سازي مقدار آب مجازي مصرفي حوضه، مقدار آب قابل دسترس و بازه افزايش يا كاهش مقدار توليد را شامل شد. نتايج بدست آمده با توجه به تعداد محصولات مورد مطالعه تنوع بسياري داشته است اما بطور كلي براي محصولات زراعي و باغي، بيش‌ترين تغييرات توليد و واردات خالص آب مجازي (نسبت به حال حاضر) براي محصولات پياز، قارچ، سيب و انگور مشاهده شد. در بررسي تغييرات درآمد حوضه در اثر اعمال سناريوهاي تدوين شده مشخص شد در سناريويي كه مقدار آب در دسترس آن 60 درصد حال حاضر و قيمت محصولات در آن با كشش قيمتي مطرح شده است، بالاترين سوددهي را داشته و سناريوي با اين ويژگي‌هاي مذكور، مطلوب‌ترين سناريو به شمار مي‌رود. در مجموع با اعمال سناريوي منتخب در بيش از يك سوم محصولات، مقدار بهينه سطح زيركشت كم‌تر از حال حاضر است و بايد بر مقدار واردات آن‌ها از خارج مرزهاي حوضه افزوده شود. براساس نتايج اين تحقيق، با واردات آب مجازي، از فشار وارد بر منابع آب حوضه كاسته مي‌شود.

In this research, with the aim of maximizing the income of Lake Urmia basin, a linear optimization model was developed to apply three kinds of constraints, including cropping pattern, available water and constant prices and price elasticity of agricultural products to optimize crop production and net imports of crop’s virtual water under 18 scenarios. The considered constrains in optimization were consumed virtual water in the basin, available water and boundaries of increasing or decreasing in the crop production. Regarding the number of studied crops, results have a wide variation but in general, for farm crops and horticulture products, the largest changes in production and net imports of virtual water (comparing to the present condition) were observed for onion, mushroom, apple and grape. In examining the changes in basin income due to the implementation of developed scenarios, it was found that the scenario in which the available water is 60% of the present condition and price elasticity is applied has the highest profitability and is considered to be the most favorable scenario. Altogether, with the application of the proposed scenario, the optimum level of areas under cultivation is less than present for more than a third of the products, and the imports of these products should be increased for the basin. According to the results of this research, the pressure on the water resources of the basin will be reduces by importing virtual wat