اثر كمبود روي قابل جذب بر برخي خصوصيّات فيزيولوژيكي و مورفولوژيكي گندم نان

عنصر روي (Zn) يكي از حياتي ترين عناصر غذايي محدود كننده رشد گياهان مي باشد. به منظور بررسي اثر كمبود روي بر برخي خصوصيات فيزيولوژيك و مورفولوژيك گندم نان (Triticum aestivum L.)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در گلخانه اجرا شد. ارقام رويكارا (بيات و نيك نژاد) و رويناكارا (هيرمند و كرج 1) در دو شرايط روي كافي (پنج ميلي گرم دركيلوگرم خاك) و كمبود روي (صفر ميلي گرم دركيلوگرم خاك) كشت و صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، ميزان كلروفيل، غلظت روي دانه، ريشه و برگ و برخي صفات مورفولوژيك اندازه گيري شدند. بر اساس نتايج تجزيه واريانس، اثرات اصلي سطح روي و ارقام بر تمامي صفات مورد مطالعه معني دار (P≤0.01) بود، درحاليكه اثر متقابل سطح روي در ارقام فقط براي صفات غلظت روي ريشه، روي شاخساره و روي دانه، معني دار (P≤0.01) بود. نتايج مقايسه ميانگين تيمارها نشان داد كه در شرايط كمبود روي، غلظت روي در ريشه ارقام رويكارا (نيك نژاد و بيات به ترتيب 59 و 44/75 ميلي گرم دركيلوگرم) به طور معني داري (P≤0.01) بيشتر از ارقام رويناكارا (هيرمند و كرج1 به ترتيب 30/58 و 32/98 ميلي گرم دركيلوگرم) بود. همچنين غلظت روي دانه در رقم روي كاراي بيات (28/82 ميلي گرم دركيلوگرم) به طور معني داري (P≤0.01) از ارقام روي ناكارا (هيرمند و كرج1 به ترتيب 24/95 و 22/85 ميلي گرم دركيلوگرم) بيشتر بود. محاسبه درصد كاهش صفات در شرايط كمبود روي نشان داد كه ميزان كاهش در عملكرد ماده خشك شاخساره، غلظت روي ريشه، غلظت روي دانه و ميزان كلروفيل برگ در در ارقام رويناكارا بيشتر از ارقام رويكارا بود. بطوركلي نتايج اين تحقيق نشان داد كه ارقام رويكارا نسبت به ارقام رويناكارا در شرايط كمبود روي خاك، از توانايي بيشتري در رشد و توليد ماده خشك برخوردار بوده و قادرند ميزان روي بيشتري در دانه ذخيره نمايند.