جداسازي، غربالگري و بررسي صفات محرك رشد گياهي ريزجانداران مقاوم به كادميوم و سرب

موفقيت تكنيك گياه پالايي نه تنها به گياه، بلكه تا حد زيادي به اثرات متقابل ريشه ها ي گياه با ريزجانداران ريزوسفري وابسته است. اين ريزجانداران به ويژه باكتري هاي داراي صفات محرك رشد گياهي مي‌توانند با افزايش ميزان جذب فلزات سنگين و كمك به استقرار بهتر گياه، افزايش رشد سيستم ريشه اي و در نتيجه افزايش رشد گياه باعث بهبود كارايي گياهپالايي شوند. با توجه به نقش مهم جامعه ميكروبي خاك در افزايش راندمان پايش خاك هاي آلوده با استفاده از گياهان، اين پژوهش با هدف جداسازي، غربالگري، بررسي صفات محرك رشد گياهي ريزجانداران مقاوم به كادميوم و سرب و معرفي جدايه هاي برتر انجام شد. بدين منظور، نمونه هاي خاك آلوده به كادميوم و سرب از نقاط مختلف پالايشگاه نفت شهيد تندگويان (واقع در پانزده كيلومتري جنوب شهر تهران) تهيه و پس از اندازه گيري برخي از ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي، ريزجانداران مقاوم به كادميوم و سرب از آنها جداسازي گرديد. در جدايه هاي جداسازي شده، ميزان مقاومت به كادميوم و سرب تعيين و سپس توانايي جدايه هاي برتر در توليد فيتوهورمون اكسين، ترشح متابوليت هاي محدود كننده ي رشد عوامل بيمارگر و همچنين حل كنندگي تري كلسيم فسفات مورد ارزيابي قرار گرفت. در اين پژوهش، 30 ريزجاندار از خاك هاي آلوده جداسازي و پس از بررسي شكل ظاهري كلني، رنگ و حاشيه آن و همچنين سرعت رشد، در نهايت 20 جدايه متفاوت انتخاب گرديد. 70 درصد جدايه هاي مورد مطالعه تا غلظت 8 ميلي مولار سرب و كادميوم رشد خيلي خوبي را در محيط كشت نشان دادند. نتايج حاصل از ارزيابي صفات محرك رشد گياهي در 10 جدايه برتر از نظر مقاومت به سرب و كادميوم نشان داد كه كليه اين جدايه ها توانايي توليد اكسين و حل كنندگي فسفات هاي معدني نامحلول را داشتند. بيشترين  (10.20 ميلي‌گرم در ليتر) و كمترين (0.64 ميلي‌گرم در ليتر) مقدار توليد اكسين به ترتيب مربوط به جدايه هاي C4 و C2 بود. متوسط حل كنندگي تري كلسيم فسفات توسط جدايه ها 106.91 ميلي‌گرم در ليتر بود. 80 درصد جدايه ها توانايي يكساني در توليد سيدروفور داشتند. بيشترين ميزان توليد اين متابوليت در جدايه C1 با نسبت هاله به كلني 3.23 مشاهده گرديد. از 10 جدايه ي مورد مطالعه، سه جدايه ي K2، K5 و C8 توانايي بالايي در توليد سيانيد هيدروژن، آنزيم پروتئاز و سلولاز داشتند.