ارزيابي عوامل مؤثر بر كيفيت شيميايي آب زيرزميني دشت كهريز با استفاده از روش‌هاي آماري و هيدروشيميايي

آب زيرزميني تنها منبع تأمين مصارف كشاورزي و شرب در اين منطقه است. بنابراين ارزيابي كيفي آن از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي باشد. به منظور بررسي چگونگي روند تغييرات هيدروژئوشيميايي 18 نمونه آبي كه بصورت يكنواخت در دشت توزيع شده جمع آوري و مورد آناليز قرار گرفت. براي ارزيابي عوامل مؤثر بر كيفيت شيميايي آب زيرزميني از تلفيق روش‌هاي آماري مانند تجزيه خوشه‌اي و تحليل عاملي و روش‌هاي هيدروشيميايي مانند شاخص اشباع و نمودارهاي تركيبي استفاده شده است. بر اساس نتايج تجزيه خوشه‌اي، نمونه‌هاي آب زيرزميني در سه گروه قرارگرفتند، براساس نمودارهاي پايپر رسم شده براي گروه‌هاي حاصل از تجزيه خوشه‌اي تيپ غالب، براي گروه يك از نوع بي‌كربناته كلسيك بوده و براي گروه دو و سه از نوع كلروره سديك مي‌باشد. براي تعيين منشأ آب زيرزميني نيز از دياگرام استيف استفاده شد، كه چند منشأ از جمله گابرو، آهك، دولوميت، شيل، سازندهاي نمكي – رسي، آب دريا و يا حالت مخلوطي از منشأ آب ها مشاهده گرديد. براساس روش تحليل عاملي تركيب شيميايي آب زيرزميني دشت كهريز تحت تأثير چهار عامل مي‌باشد. عامل يك را مي‌توان به فرآيندهاي شيميايي انحلال نمك و نفوذ احتمالي آب‌هاي كلروره سديك نسبت داد. عامل دوم را مي‌توان نتيجه فرسايش كانيهاي سنگ‌هاي الترامافيك دانست. پارامترهاي عامل سوم نشان دهنده تأثير فاضلاب‌هاي خانگي، فعاليت‌هاي كشاورزي و استفاده از كودهاي شيميايي نيترات‌‌ دار مي‌باشد. عامل چهارم در نتيجه هوازدگي شيميايي كاني فلوئوروآپاتيت موجود در سنگ‌هاي دگرگوني و آذرين مي‌باشد. نتايج محاسبه شاخص اشباع كانيها نشان دهنده‌ي حالت اشباع به كلسيت و دولوميت و تحت اشباع نسبت به ژيپس مي باشد. نتايج نمودارهاي تركيبي نشان داد كه فرآيندهايي مانند انحلال هاليت، هوازدگي دولوميت و تبادل يوني كيفيت شيميايي آب زيرزميني را تحت تأثير قرار مي دهد.