ارزيابي معيارهاي اثرگذار بر متان زدايي معادن زيرزميني زغال سنگ با مدلسازي ساختاري تفسيري

متان‌زدايي پيش از عمليات استخراج و در حين استخراج معدن، راهبرد زيست‌سازگاري است كه جايگاه ويژه‌اي در صنعت زغال‌سنگ يافته‌ است. عوامل و معيارهاي مختلفي بر بازدهي عمليات متان‌زدايي اثرگذارند. بررسي رابطه ميان اين عوامل و نحوه اثرگذاري آن‌ها بر روند فرآيند گاززدايي متان، امر بسيار مهمي است كه تاكنون كمتر مورد توجه قرار گرفته است. در اين پژوهش، معيارهايي كه بيشترين تاثير را بر بازدهي عمليات گاززدايي دارند، مشخص شدند. سپس با به‌كارگيري روش مدلسازي ساختاري تفسيري (ISM)، اين معيارها در سطوح مختلفي رتبه‌بندي شدند. نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه رتبه زغال‌سنگ و پارامترهاي ژئومكانيكي، معيارهاي فني مربوط به حفاري چال‌ها و نيز ساختار زمين‌شناسي روباره لايه با داشتن حداكثر ميزان اثرگذاري بر فرآيند گاززدايي متان معادن زيرزميني زغال‌سنگ در سطح اول قرار گرفته‌اند. هزينه‌هاي سرمايه‌اي و عملياتي مربوط به فرآيند متان‌زدايي نيز با قرارگيري در سطح پنجم مدل، كمترين اثرگذاري را بر متان‌زدايي دارند. در نهايت، با ترسيم نمودار تجزيه و تحليل قدرت نفوذ و وابستگي (MICMAC) و بررسي آن، دسته‌بندي هر يك از معيارها بر اساس ميزان نفوذ و وابستگي انجام شده است. با توجه به نظرات خبرگان در خصوص نتايج حاصل از پژوهش و سازگاري نتايج با شرايط واقعي، صحت نتايج پس از اعتبارسنجي توسط خبرگان و قابليت رويكرد ISM مورد تاييد بوده است و مي‌توان از نتايج اين پژوهش در راستاي اهداف مديريتي و بهينه‌سازي فرآيند متان‌زدايي معادن زيرزميني زغال‌سنگ بهره گرفت.