بررسي و تعيين روند تغييرات تراز آب‌زيرزميني با استفاده از تبديل موجك گسسته و آزمون‌هاي ناپارامتريك (مطالعه موردي: دشت آذرشهر)

Investigation and trend identification of groundwater level variations using discrete wavelet transform and non-parametric tests (case study: Azarshahr plain)

منابع آب زيرزميني به دليل تاثيرپذيري ديرهنگام از تغييرات آب و هوايي ارزشمند هستند. با توجه به اين‌كه ارتباط بين متغير‌هاي آب و هوايي و آب‌هاي زيرزميني پيچيده تر از آب‌هاي سطحي است، بررسي تغييرات منابع آب زيرزميني در برنامه ريزي و مديريت پايدار منابع آب از اهميت فراواني برخوردار است. در اين پژوهش با استفاده از روش تركيبي تبديل موجك گسسته و آزمون ناپارامتريك من - كندال، روند سري‌هاي زماني آب‌زيرزميني، بارش و رواناب در مقياس‌هاي ماهانه، فصلي و سالانه و همچنين دوره تناوب غالب در توليد روند سري‌هاي زماني اصلي براي ايستگاه‌هاي واقع در دشت آذرشهر، در استان آذربايجان شرقي و قسمتي از حوزه آبريز درياچه اروميه، طي دوره‌ي 45 ساله تعيين شده است. نتايج حاكي از وجود يك روند نزولي براي تمام مقياس‌هاي زماني مورد مطالعه بود. با دقت در نتايج، تناوب‌هاي16ماهه،6 ماهه و 8 ساله در سري‌هاي زماني آب‌زيرزميني به ترتيب در مقياس ماهانه، فصلي و سالانه به عنوان تناوب غالب شناخته شدند. همچنين با توجه به نتايج نمودار‌هاي من - كندال دنباله‌اي، از سال 1378 به بعد روند كاهشي پيوسته‌اي در ايستگاه‌ها شروع شده است. در ضمن براي تصديق نتايج آزمون من-كندال پيشنهادي، از روش تحليل روند شن استفاده و درستي آن تاييد گرديد.

Groundwater resources due to lately affected by climate changes and precipitation fluctuations are valuable. Given that the interaction between climate and groundwater components are more complicated than interaction between climate and surface waters components, therefore investigation of changes in groundwater has an important role in planning and sustainable water resources management In this research, trend of groundwater, precipitation and stream flow time series in monthly, seasonal and annual time scales and dominant periods of trend in original time series for stations located in Azarshahr plain, East Azerbaijan Province and part of the watershed of Urmia Lake were found by using the hybrid Mann-Kendall method with wavelet transform during 45 years. Results ‌showed that, all the stations have a downward trend for all the time scale studied. Accurately, in the results, 16 months, 6 months and 8 years periods were detected as dominant periods for groundwater time series in monthly, seasonally and annual scales, respectively. According to sequential Mann-Kendall results, it can be obtained that a decreasing trend starts from 1378 in the stations. In addition, Sen’s method was used to confirm the proposed MK test and its accuracy was confirmed.