بررسي تطبيقي نقش حس ‌دلبستگي به مكان در ارتقاي تاب‌آوري اجتماعي (نمونه‌هاي مورد مطالعه: آقاجاني بيگ، متخصصين و حصار امام شهر همدان)*

The comparative survey of place attachment to improve social resilience (Cases study: Aghajani-Beyg, Motekhassesin and Hesar-e-Imam in Hamedan city)

امروزه جوامع و افراد به‌صورت فزاينده­اي آسيب­پذيرتر شده و ريسك­ها نيز افزايش يافته ­اند. لذا تلاش براي بازگشت سريع به شرايط اوليه، تاب­آوري را بيش‌ازپيش حائز اهميت مي­كند. از طرفي سير تحولات درگذر زمان نشان مي­دهد كه در گذشته، بشر عليرغم مشكلات و محدوديت­هايي كه با آن موجه بوده است، با تعلق‌خاطر و دلبستگي به مكان، زمينه ­هاي مشاركت جمعي، مسئوليت­پذيري و فداكاري براي مكان را فراهم مي­ساخته است. اين پژوهش از نوع كاربردي است كه با استفاده از روش توصيفي- تحليلي به شناسايي شاخص ­ها و عوامل مؤثر بر تاب­آوري ­اجتماعي و حس ­دلبستگي به مكان و ارزيابي ميزان آن‌ها در سه محله (از بافت فرسوده، غيررسمي و بافت جديد) شهر همدان مي­پردازد. در اين پژوهش ابتدا از طريق مطالعات كتابخانه­اي، شاخص ­ها و عوامل مؤثر حس دلبستگي به مكان و تاب­آوري­اجتماعي­، استخراج شدند و با تدوين و توزيع پرسشنامه، به‌منظور بررسي رابطه حس ­دلبستگي به مكان و تاب ­آوري اجتماعي از مدل‌سازي معادلات ساختاري توسط نرم­افزار AMOS16 و SPSS18 استفاده شد كه نتيجه حاكي از اين است كه بين دو متغير مذكور، رابطه عليّ و مستقيم وجود دارد؛ ضريب تأثير آن در محله آقاجاني­بيگ، 0/88؛ در حصار امام، 0/74و در متخصصين برابر با0/77 مي­باشد بدين ترتيب ميزان تأثير حس­ دلبستگي به مكان در تاب­آوري اجتماعي محلات شهري متفاوت است كه اين ارتباط در محله آقاجاني بيگ، بيشتر از دو محله ديگر است.

Today, societies and individuals are becoming increasingly vulnerable and risks have increased. Therefore, trying to get back to the initial conditions as soon as possible makes the role of Resilience much more important. On the other hand, the course of evolution over time shows that, despite all the constraints and limitations which human beings encountered in the past, they provided context for collective participation, responsibility and sacrifice with their sense of belonging and attachment to the place. This is an applied research that attempts to identify indicators and factors affecting Social Resilience and Sense of Place Attachment and evaluate their extent in three Neighborhoods (including the distressed texture, informal, and modern texture) in Hamedan using descriptive-analytic method. To this end, indicators and factors affecting Sense of Place Attachment and Social Resilience were extracted through library studies in the first step. Then, Structural Equation Modeling by AMOS16 and SPSS18 software was employed to investigate the relationship between Sense of Place Attachment and Social Resilience. The results indicated that there is a direct and causal relationship between the two mentioned variables; the impact factors in Aghajani-Beyg, Hasare-Imam, and Motekhassesin neighborhoods were 0.88, 0.74, and 0.77 respectively. Hence, it can be deduced that the impact of sense of place attachment on social Resilience is different in urban neighborhoods considering the fact that the impact extent is stronger in Aghajani-Beyg neighborhood in comparison to the other two neighborhoods.