‌‌‌نقش مگامال‌ها و مغازه‌هاي محلي در سرمايه اجتماعي محلي شهروندان تهراني

The Role of Megamalls and Local Stores in the Local Social Capital of Tehran Citizens

برپايه مفهوم سازي جيمز كلمن و رابرت پاتنام سرمايه اجتماعي بين فردي در مورد روابط مبتني بر اعتماد و همچنين داد و ستد عمومي ونه الزاما مالي بين كنشگران شبكه‌هاي اجتماعي غير مجازي سخن مي‌گويد. ناگفته پيدا است كه اينگونه مناسبات اجتماعي، در فضاهايي شكل مي‌گيرد كه پيشينه زيست بوم گروه‌هاي انساني در آنها وجود داشته باشد. بر اين اساس فضاهاي شهري گوناگون به عنوان زيست بوم غالب انساني در جهان كنوني نقش مهمي را در ايجاد و توسعه سرمايه اجتماعي به ويژه از نوع بين فردي مي‌تواند ايفاء كند. از همين رو اين مقاله به بررسي نقش مگامال‌ها و مغازه­هاي محلي به عنوان فضاهاي مختلف شهري در انواع سرمايه اجتماعي شهروندان تهراني متمركز شده است. نمونة آماري پژوهش حاضر 416 نفر از سه مجتمع تجاري واقع در شهر تهران و مغازه‌هاي محلي واقع در شعاع 500 متري اين مراكز خريد براي نمونه­گيري انتخاب شده‌اند. اين سه مگامال و مجتمع تجاري عبارتند از: مجتمع تجاري پالاديوم درمنطقه 1، مگامال اكباتان در منطقه 5 و مجتمع تجاري كيان در منطقه 17. همچنين انتخاب پاسخگويان در مراكز خريد و مغازه­هاي محلي با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي سيستماتيك و دريافت اطلاعات از آنها از طريق مصاحبه ساخت يافته صورت گرفته است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد، مراجعه به مگامال ها با ضريب0/117- رابطه عكس بر سرمايه اجتماعي پل زننده دارد و با ضريب 0/15 تاثير مستقيم بر سرمايه اجتماعي پيوندي داشته و سرمايه اجتماعي پل زننده با ضريب 0/240 تاثير مستقيم بر روي سرمايه اجتماعي پيوندي دارد. در سوي ديگر اما، خريد از مغازه‌هاي محلي با ضريب 0/15- تاثير مستقيم كاهنده بر سرمايه اجتماعي پيوندي را نشان مي‌دهد. به بيان ديگر ميزان مراجعه كنشگر به مگامال كاهش سرمايه اجتماعي پل زننده را در پي دارد. سرمايه اجتماعي پل زننده بيشتر متكي به شبكه‌هاي اجتماعي از نوع پيوند ضعيف است يعني شبكه روابط اجتماعي بين فرد با آشنايان، دوستان غير صميمي، خويشاوندان دور و ... كه عملا رابطه با آنها مي‌تواند پلي بين شبكه‌هاي مختلف را فراهم آورد. در مقابل اما هر چه ميزان مراجعه فرد به مگامال افزايش مي­يابد، با توجه به الگوي مراجعه و خريد در مجتمع­هاي تجاري كه بيشتر خانواده محور است، سرمايه اجتماعي پيوندي يا همان سرمايه اجتماعي درون شبكه‌هاي با پيوند قوي افزايش مي‌يابد.

Based on the conceptualization of James Coleman and Robert Putnam, interpersonal social capital speaks about trust-based relationships as well as reciprocity with non-virtual social networks. Indeed such social relationships take place in spaces where the ecosystems of human groups exist. Accordingly, the various urban spaces as the dominant human ecosystem in the present world can play an important role in the creation and development of social capital, especially of the interpersonal type of social capital. Therefore, this paper focuses on study the role of megamalls and local shops as different urban spaces in the types of social capital of Tehran citizens. The statistical sample of the present study was 416 people from three shopping complexes located in Tehran the capital city of Iran and local shops within 500 m of these megamalls. These three megamalls and commercial complexes are: Palladium megamall in district 1, Ekbatan megamall in district 5 and Kian megamall in district 17 of Tehran city. Also, respondents were selected in megamalls and local shops using a systematic random sampling method. The information was collected through systematic interview. The findings of the study show that shopping from megamalls has a negative effect on bridging social capital with ratio of -0.17 and has a direct effect on bonding social capital with ratio of 0.15 also bridging social capital effect with 0.24 ratio on bonding social capital. On the other hand, however, purchasing from local shops with a coefficient of -0.15 indicates a direct decreasing effect on bonding social capital. In other words, the shopping from megamalls decrise of bridging social capital. According to social network literature bridging social capital based on week tie social networks, namely the social networking of individuals with acquaintances, intimate friends, distant relatives, etc., can practically provide bridge between different networks. Conversely, due to the family pattern of shopping in megamalls, bonding social capital based on strong tie social network increases