پتانسيل‌يابي منابع آب براي تخصيص به آبزي پروري از بودجه آبي به حساب نيامده

The Potential for Allocating Water Resources to Aquaculture from an Unaccounted Water Budget

تحقيق حاضر با اين پيش فرض كه به كمك روشهاي نوين آبزي‌پروري مي توان از آبهاي نامرغوب استفاده كرد، مناطق مستعد از نظر تأمين آب براي آبزي‌پروري را شناسايي مي‌نمايد. منطقه مورد مطالعه دراين پژوهش حوضه هاي آبريز 5 گانه استان خوزستان است كه به كمك الگوريتم توسعه داده شده مناطق مستعد براي آبزي پروري در آنها تعيين و به صورت نقشه در محيط GIS ارائه گرديد. در مرحله اول كيفيت آب از نظر سلامت اكولوژيكي ارزيابي شد و سپس كيفيت آن از نظر شرب، كشاورزي و صنعت تعيين و مناطق فاقد پتانسيل بهره‌برداري ولي مناسب براي آبزي پروري تعيين گرديدند. براساس نتايج بدست آمده بجز حوضه دز، در ديگر رودخانه‌هاي خوزستان مي‌توان تا 35 درصد حجم موجود را به بخش آبزي‌پروري تخصيص داد. اين حجم از جريان عموماً در بخش‌ سفلاي رودخانه ها قرار داشته و لذا مي‌توان با در نظر گرفتن عوامل اقتصادي و اجتماعي، تراكم مزارع آبزي‌پروري را از سرآب و ميانه حوضه‌ها به اين قسمت‌ها منتقل و از بار عظيمي كه بر رودخانههاي منطقه و بخصوص كارون وجود دارد كاست. با توجه به دو عامل كيفيت و افت سفره‌هاي 23 گانه استان خوزستان تنها سه سفره اوان ، هفتگل و زيدون براي استفاده در آبزي‌پروري قابل توصيه مي‌باشند. الگوريتم ارائه شده و مفروضات مورد استفاده در توسعه آن براي اولين بار ارائه مي‌گردد و داراي قابليت عمومي‌سازي براي كاربرد در هر حوضه آبريز ديگر را داشته و ابزار لازم را براي چانه‌زني در سطح كلان براي گرفتن تخصيص براي آبزي‌پروري را فراهم مي‌نمايد.

This research, based on the belief that modern aquaculture technologies in the form of intensive and super-intensive aquaculture methods can use water resources of low quality, aims to focus on saving freshwater resources. By introducing an intelligent algorithm, the areas suitable for allocating water to aquaculture in Khuzestan province were identified and mapped in GIS. Using the IRWQIsc method, water quality was firstly evaluated in terms of ecological health and general use and then based on the criteria of water quality for drinking, agriculture and industrial use the potential areas were investigated. The results showed that except Dez River, up to 35% of the available water in other Khuzestan rivers can be allocated to the aquaculture sector on average. The suitable parts of the four other rivers are generally located in the lower parts of the basins. The achievements allow decision-makers to redistribute the dense aquaculture farms, mostly located in the upper and middle parts of the rivers, and to reduce the high pressure on those parts of the rivers, especially on Karun River. Regarding both factors of quality and critical condition of the water table, just 3 out of 23 aquifers of the Khuzestan province were recommended for aquaculture development. The proposed algorithm and the assumptions used in its development, presented for the first time, have the capability of being generalized for use in any other catchment and provide the necessary tools for large-scale negotiation to obtain optimum aquaculture allocation.