مدل‌سازي هيدرواقليمي نوسانات تراز درياچه اروميه

Hydroclimatic modeling of water level fluctuations of Urmia Lake

هدف اصلي اين تحقيق بررسي عوامل مؤثر بر نوسانات ترازآب درياچه اروميه است بدين منظوربراي بررسي ارتباط نوسانهاي تراز آب درياچه اروميه با پارامترهاي اقليمي و هيدرولوژي،( بارش، درجه حرارت، دبي رودخانه‌ها و ...)استفاده شد.از داده‌هاي تراز آب درياچه اروميه براي دوره آماري48 ساله،27 ايستگاه هواشناسي براي متغيربارش ودرجه حرارت استفاده گرديد.براي تنظيم داده‌هاي سطح ايستابي آبهاي زيرزميني، ازميان1054حلقه چاه،123حلقه كه دردوره آماري كاملي داشتندانتخاب ،براي اطلاع ازهمگني و تصادفي بودن دادهها واحتمال هرگونه رونددرسريهاي زماني، از آزمون ناپارامتريكي ران تست استفاده گرديد.تصادفي بودن متغيرها با احتمال خطاي 05/0 مورد بررسي قرار گرفت و از همگن بودن آن‌ها اطمينان حاصل شد. براي بررسي روند،جهش و تغييردرمتغيرهاي مستقل بارش، درجه حرارت، دبي رودخانه و سطح ايستابي چاه‌ها، ازآزمون آماري من-كندال استفاده شده است.بررسي نمودار نشان دادكه تغييرات ميانگين درجه حرارت سالانه طي دوره مطالعاتي روند معناداري را دنبال نميكند.نمودار مربوط به بارش سالانه حوضه آبريزدرياچه اروميه روند كاهشي و معناداري را دردوره آماري نشان داد.نتايج بررسي روند تغييرات دبي نشان دادكه تغييرات دبي طي دوره داراي روند معني‌داري بوده وبا جهشي از همان ابتداي دوره آماري، روندي كاهشي را دنبال نموده است. تغييرات سطح ايستابي چاه‌هاي مشاهده‌اي نيز داراي روند معني‌داري بوده و با جهشي درسال 1385، روندي كاهشي را دنبال كرده. نتايج آزمون ضرايب همبستگي پيرسون مشخص كردكه بين متغيرهاي مستقل (درجه حرارت، بارش، دبي رودخانه و سطح ايستابي) و نوسان‌هاي سطح آب درياچه، همبستگي نسبتاً قوي وجود دارددرسطح 05/0 معناداربوده و نشان‌دهنده اعتبار و قدرت بالاي رابطه خطي بين ترازآب و ميزان تأثيرپذيري اين متغيرازمتغيرهاي مستقل است.

The main purpose of this study is to investigate the factors affecting water level fluctuations in Urmia Lake. For this purpose, it was used to investigate the relationship between water level fluctuations in Urmia Lake with climatic and hydrological parameters (precipitation, temperature, river flow, etc.). Urmia Lake water level was used for 48-year statistical period, 27 meteorological stations for variable precipitation and temperature. , From non-parametric Ran Tess test To investigate the trend, mutations and changes in the independent variables of precipitation, temperature, river flow and stagnant surface of the wells, my-Kendall statistical test was used. Regarding the annual rainfall, the Urmia catchment area showed a decreasing and significant trend in the statistical period. The results of the study of the Dubai change trend showed that the Dubai changes during the period had a significant trend and followed a decreasing trend with a jump from the beginning of the statistical period. The change in the static level of the observation wells also has a significant trend and with a jump in 2006, it has followed a decreasing trend. The results of Pearson correlation coefficients test showed that there is a relatively strong correlation between independent variables (temperature, precipitation, river flow and stagnant water level) and lake water level fluctuations at the level of 0.05 and indicates the validity and high strength of the linear relationship between The water level and the degree of impact of this variable are independent variables.