اخلاق اجتماعي؛ ديني يا فراديني؟!

تبيين صحيح از رابطه‌ دين و اخلاق از دغدغه‌هاي فيلسوفان اين دو حوزه بوده كه بحث‌هاي گسترده‌‌اي درباره‌ آن انجام شده است. يكي از چالشي‌ترين قلمروهاي اين بحث، اخلاق اجتماعي است؛ زيرا افراد جامعه باورهاي مختلفي دارند و پيچيدن يك نسخه‌ اخلاقي براي همه‌ آنان چه‌بسا به تحميل ارزش‌ها و تبعيض نسبت‌ به گروهي شود كه باورهاي اكثريت را قبول ندارند. هدف از تحقيق پيش‌رو، تبيين شاخصه‌هاي اخلاق ديني است كه به سبب برخورداري از آنها براي تنظيم روابط افراد جامعه‌اي كه همه يا اكثريت آنان مسلمان‌اند، بر اخلاق فراديني اولويت مي‌يابد. از يك سو، اخلاق اجتماعي متأثر از باورهاي كلان اعتقادي، به‌دليل تأثيرات شگرف اين باورها بر عناصر مهم اخلاق، بر اخلاق فراديني كه تنها بر سرشت مشترك انسان‌ها تكيه دارد، مقدم است؛ و از سوي ديگر، اخلاق اجتماعي برگرفته از متون ديني معتبر، به‌دليل شناخت عميق و صحيحي كه به‌وسيله‌ وحي از انسان و افعال متناسب با سعادت حقيقي وي به دست مي‌آورد، بر اخلاق فراديني كه خود را براي كشف ارزش‌هاي اخلاقي از اين منبع شناخت بي‌نياز مي‌داند، ترجيح دارد.