فقر شهري در ايران؛ فراتحليل و يك مرور نظام‌مند

از سال 2008 نيمي از جمعيت دنيا در مناطق شهري زندگي مي كنند. يكي از جنبه‌هاي مهم اين تغييرات، افزايش جمعيت فقير شهري است كه بخش زيادي آنها در كشورهاي درحال توسعه ساكن هستند. با گسترش اين پديده ما با فرايند شهري شدن فقر روبرو هستيم. اين امر خود باعث افزايش دغدغه محققان اجتماعي شده است كه نتيجه آن توليد دانش فقر شهري است. در طول 40 سال گذشته در ايران نيز تلاش‌هاي مستمري براي شناخت علل، فرايند، پيامدها و اندازه‌گيري فقر شهري صورت گرفته‌است. در اين پژوهش با روش فراتحليل و مرور نظام مند به بررسي آثار فقر شهري محققان ايراني پرداخته شد. يافته‌ها نشان داد كه بيشترين تحقيقات در حوزه فقر شهري مربوط به رشته اقتصاد است. از منظر روش‌شناسي، پارادايم كمّي پارادايم غالب است و فقر شهري در ايران بيشتر از، دريچه آمار و اعداد، نقشه و جدول بررسي شده‌است و چندان جايي براي صداها، روايت‌ها، تجارب زيسته و بازنمايي فرايند فقر توسط فقراي شهري وجود ندارد. همچنين نتايج ديگر نشان داد استان‌هايي كه نرخ فقر شهري بالايي دارند تحقيقات بسيار كمتري در اين حوزه دارند. و نيز تحقيقات فقر شهري در ايران از چشم اندازهاي بستري/ ساختاري به اين موضوع نگريسته‌اند و چندان رويكردهاي عامليت/‌ مقاومت و كنش/ صدا در اين تحقيقات جايي ندارند و يافته مهم ديگر، كمبود تحقيقات فقر‌پژوهي در ميان كودكان، زنان، معلولين و گروه‌هاي قومي كاملا مشهود است.