مروري بر نظريه‏هاي كاربردي در مطالعات مربوط به رفتار اشتراك دانش

اين مقاله با هدف درك عميق از رفتار اشتراك دانش به‌عنوان يك عنصر كليدي در فرايند مديريت دانش و عامل بقاي سازمان‌ها در عصر حاضر انجام شده است و سعي دارد با تحليل نظريه‏هاي كاربردي در اين حوزه به اين موضوع بپردازد و نيز نشان دهد چگونه اين نظريه‏ها توانسته‏اند پژوهش‌هاي متمايز در زمينه اشتراك دانش را تسهيل نمايند. مقاله حاضر مروري نقلي است و با استفاده از روش كتابخانه‏اي به مطالعه انواع مقالاتي مي‌پردازد كه در داخل و خارج از كشور با اتكا به نظريه‏هاي مختلف به بررسي عوامل انگيزشي مؤثر بر رفتار اشتراك دانش پرداخته‏اند. پس از استخراج نظريه‏ها از مقالات مرتبط، تعيين شد كه اين نظريه‏ها مربوط به كدام‌يك از رشته‏هاي علمي هستند و قابليت كاربرد آن‌ها در اين حوزه مشخص گرديد. عوامل انگيزشي مختلف كه افراد را براي انجام رفتار اشتراك دانش تحت تأثير قرار مي‏دهند با تحليل نظريه‏هايي از رشته‏هاي روان‌شناسي اجتماعي، اقتصاد، علم اطلاعات و دانش‏شناسي و مديريت كه در مطالعات مربوط به اين حوزه به كار رفته‏اند، موردبررسي قرار گرفتند و مشخص شد نظريه عمل منطقي، نظريه رفتار برنامه‌ريزي‌شده، نظريه تبادل اجتماعي، نظريه تعادل، نظريه خودمختاري، نظريه سيگنالينگ پرهزينه و نظريه تمركز نظارتي از رشته روان‌شناسي اجتماعي، نظريه وابستگي به منابع از رشته اقتصاد، نظريه وضعيت ناهمگون دانش از رشته علم اطلاعات و دانش‏شناسي و نظريه جوسازماني از رشته مديريت، در حوزه رفتار اشتراك دانش قابليت كاربرد دارند. به‌منظور تفسير رفتار اشتراك دانش نياز به تحليل نظريه‏هاي كاربردي و اقتباس‌شده از ساير رشته‏ها در اين حوزه بود كه بتوان بينشي عميق از قابليت‏هاي رواني، اقتصادي، سازماني و همچنين فردي كه در نيت افراد در به اشتراك‏گذاري دانش تأثيرگذارند ايجاد نمود. اشتراك دانش مي‏تواند بخش اعظم درك خود را از نظريه‌هاي روان‌شناسي اجتماعي به دست آورد. مفاهيمي مانند نگرش و قصد رفتاري ناشي از اين نظريه‏ها در رفتار اشتراك دانش تأثير مي‏گذارد. با شناخت روابط بازگشتي بين عوامل انگيزشي مختلف سازماني و فردي، به رفتارها و پيامدهاي اشتراك دانش مي‏توان پي برد اينكه چگونه سازمان‌ها مي‏توانند فرايندهاي اشتراك دانش را با بهبود عملكرد سازگار نمايند. مديران ارشد بايد در تأمين تسهيلات، ايجاد اعتماد، تشويق و آموزش كاركنان در خصوص اشتراك دانش و منافع آن توجه جدي نموده و از آن حمايت نمايند.