حقوق آبخوان‌هاي فرامرزي در پرتو طرح كميسيون حقوق بين‌الملل

طي چندين دهه گذشته، منابع آبي زيرزميني و آبخوان‌ها به‌طور فزاينده‌اي در معرض بهره‌برداري و آلودگي قرار داشته‌اند. اين در حالي است كه نه در سطح مديريتي و نه در سطح آكادميك حقوق بين‌الملل، منابع آبي زيرزميني مورد توجه چنداني قرار نگرفته‌اند. تعداد موافقت‌نامه‌هايي كه براي مديريت آبخوان‌ها منعقد شده‌اند، انگشت‌شمارند. هرچند تدوين حقوق آب‌هاي زيرزميني از ميانه قرن بيستم و از سوي انجمن حقوق بين‌الملل به‌عنوان ارائه چارچوبي آكادميك آغاز شد، در تمامي تلاش‌هاي صورت‌گرفته، منابع زيرزميني هويتي مستقل براي خود نداشتند و به‌عنوان موضوعي فرعي در كنار آب‌هاي سطحي مانند رودخانه و درياچه‌ها قرار مي‌گرفتند؛ تا آنكه كميسيون حقوق بين‌الملل تصميم گرفت مستقل از منابع سطحي به بررسي و توسعه حقوق آب‌هاي زيرزميني بپردازد. پيش‌نويس مواد حقوق آبخوان‌هاي فرامرزي اصلي‌ترين سندي است كه به‌طور مستقيم به وضعيت آبخوان‌ها مي‌پردازد. ازاين‌رو، تلاش مي‌شود با ذكر پيشينه‌اي از نحوه تنظيم پيش‌نويس، علاوه‌بر تبيين منابع آبي و آبخواني در جهان، حقوق مديريت منابع آبخواني كه مورد توجه كميسيون بوده است، بررسي شود.