نقش باورهاي كلامي در ارزيابي و فهم حديث؛ مطالعه موردي مواجهه قرطبي با حديث منزلت

Role of theological belief in evaluation and comprehension of hadith: A case study of confrontation of Qurṭubī with the Hadith of Manzilah (tradition of the rank

روش قرطبي در ارزيابي و فهم حديث منزلت، آسيب هايي را به همراه داشته است. گستردگي و كثرت اين آسيب ها در كنار قطعيت صدور و سادگي الفاظ و عبارات اين حديث، فرضيه تاثير پيش فرض هاي اعتقادي وي را بر فقه الحديث او به ذهن متبادر مي سازد. اين فرضيه آنگاه تقويت مي شود كه دانسته شود وي با خودداري از فحص طرق صدور اين خبر، از تشكيل خانواده حديثي نيز پرهيز نموده و با اصرار بر انحصار صدور حديث منزلت به جرياني خاص، حجم انبوهي از مستندات را - كه در فهم مقصود اين خبر نقش داشته - به طور كلي ناديده گرفته است. افزون بر اين، جزميت پيشيني بر معناي مخالف حديث، و شتاب در فهم عبارات و مقصود اين خبر، تصويري را از اين حديث به دست داده كه عوض سازگاري با مواضع صدور و انطباق بر متن و معناي آن، تنها به پيش فرض هاي كلامي نويسنده آن شبيه است و نيازهاي كلامي او را برآورده مي سازد.

Qurṭubī's method in evaluation of the Hadith of Manzilayh (Tradition of the Rank) suffers from certain harms (i.e. methodological problems). While the hadith enjoys certainty of issuance and simple words and phrases, vastness and plethora of these harms make one assume that Qurṭubī has had doctrinal premise to his comprehension of hadith (fiqh al-hadith). This proposition is strengthened if one understands that he has avoided searching the paths of issuance of this hadith and hence has prevented the formation of hadith family. Having insisted on exclusiveness of issuance of the hadith of Manzilayh to a particular trend, he has totally ignored a massive volume of supporting documents that have played role in understanding the purpose of this hadith. In addition, the dogmatism in advance with regard to a meaning opposite to the hadith, and hurriedness in understanding the phrases and purpose of this report, have given us a depiction of this hadith that instead of compatibility with the positions of its issuance, and its conformity with the text and its meaning is merely similar to the theological premises of Qurṭubī and meets his theological needs.