بررسي چگونگي تجلي آموزه‌هاي اسلامي در كالبد مسكن :نمونه موردي: خانه سنتي در اقليم گرم و خشك ايران

با اينكه اصول اسلام، حقايقي است ثابت و تغييرناپذير كه براي همه زمانها وضع شده، ولي فروع زياد بوده و اجتهاد ضرورت دارد. يعني در هر عصر و زماني به افراد متخصص نياز است تا اصول اسلامي را با مسائل متغيري كه در زمان پيش مي آيد تطبيق داده و معين نمايند كه اين مسائل وارد بر چه اصولي است، بديهي است اصولي كه در مورد مسكن وضع شده از اين قاعده مستثني نبوده و بايد بازشناسي و با شرع و شرايط زمان انطباق داده شود. آموزه هاي اسلامي ارائه شده در قرآن مجيد و كلام معصومين(عليهم السلام) راهبردهاي مفهومي و عملي مشخصي را به صورت اصولي فرا زماني و فرا مكاني ارائه داده كه قابل بهره برداري هستند، از آن جايي كه آموزه هاي اسلامي بر فضاهاي زيستي از جمله مسكن تأثير بسيار مفيد و مثبتي دارد لذا مطالعه و تحقيق در اين رابطه حائز اهميت است. اين پژوهش بر آن است كه نقش آموزه هاي اسلامي را در چگونگي شكل گيري محيط مسكوني مورد تحليل و بررسي قرار دهد. در اين پژوهش آموزه هاي اسلامي به عنوان باورها و ارزشهاي ديني ساكنان خانه به مثابه متغير مستقلي است كه بر ساختار كالبدي خانه به عنوان متغيري وابسته مؤثر واقع مي شود. به صورتي كه پس از مطالعه دقيق آموز هاي اسلامي از آيات قرآن و احاديث معتبر، چگونگي تأثير اين عوامل و تجلي آن در نمونه هاي موردي، مورد بررسي دقيق قرار گرفته اند. روش پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي است و با انتخاب نمونه مسكن هاي سنتي در اقليم گرم و خشك ايران انجام شده است. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه فضاسازي خانه و مسكن در اسلام متناسب با نيازهاي مادي و معنوي آنها و در واقع مبتني بر آموزه هاي اسلامي است. لذا براساس اين آموزه ها هويت ظاهري مسكن با نيازهاي مادي هماهنگ است و نيز هويت ديني مسكن با نيازهاي معنوي انسان سازگار و هماهنگ است