مدل‌يابي ساختاري-تفسيري از قابليت‎هاي مؤثر بر مزيت رقابتي سازمان در محيط پويا

پژوهش‌هاي فراواني درزمينه‌ي مزيت رقابتي و قابليت‎هاي سازماني مؤثر بر آن انجام شده استُ؛ اما تاكنون پژوهش جامعي كه دربرگيرنده‌ي كل اين قابليت‌ها و شناسايي ارتباط بين آن‌ها باشد، ارائه نشده است. اين پژوهش به دنبال شناسايي مؤلفه‌هاي مؤثر بر مزيت رقابتي در پژوهش‎هاي پيشين و يكپارچه‌كردن اين متغيرها در يك مدل است. صنعت مورد‌نظر اين پژوهش، صنعت لبنيات و مؤلفه‌هاي استخراج شده مؤثر بر ايجاد مزيت رقابتي در شركت‎هاي فعال در اين صنعت است. از اين ‌رو با بررسي ادبيات درزمينه‌ي مزيت رقابتي سازماني با استفاده از روش فرا‌تركيب، قابليت‎ها مؤثر بر مزيت رقابتي شناسايي شد. سپس با استفاده از روش مدل‌سازي ساختاري تفسيري روابط بين اين عوامل تعيين و به‌صورت يكپارچه مورد تحليل قرار گرفت. در مدل‌سازي از پرسش‌نامه به‌منظور استفاده از نظرات 11 خبره‌ي مديريت راهبردي و بازاريابي صنعت لبنيات استفاده شد، خبرگان به‌صورت گلوله‌‌‌برفي انتخاب شدند. نتايج منجر به دسته‌بندي قابليت‎ها و طراحي مدل شد. مدل نشان‌دهنده‌ي عوامل و نحوه‌ي ارتباط و تعامل اين عوامل است. متغيرها در پنج سطح قرار گرفتند، مهم‌ترين مؤلفه‌ها بازار‌گرايي‌‌ و مديريت راهبردي بودند كه مؤلفه‌هاي ديگر را تحت‌تأثير قرار مي‌دادند و در پايين‎ترين سطح مدل قرار داشتند. اين متغيرها از طريق قابليت پويا (كه در سطح چهارم مدل قرار گرفتند) بر متغيرهاي سطح سوم يعني قابليت جذب، قابليت نوآوري و كارآفريني و قابليت بازاريابي تأثيرگذار است و در‌نهايت اين سه متغير سبب ايجاد قابليت عملياتي شده و بهبود قابليت عملياتي شركت‏ها سبب بهبود عملكرد رقابتي و دستيابي به مزيت رقابتي پايدار براي شركت‎ها خواهد شد.