عنوان مقاله :
تعيين سهم منابع انتشار هيدروكربن هاي نفتي هوپان و استران در منطقه بندر انزلي-جنوب غرب درياي خزر
پديد آورندگان :
عظيمي ، علي دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده منابع طبيعي و علوم دريايي - گروه محيط زيست , رياحي بختياري ، عليرضا دانشگاه تربيت مدرس نور - دانشكدة منابع طبيعي و علوم دريايي - گروه محيط زيست , تاولر ، روما انجمن تحقيقات علمي اسپانيا (CSIC) - مؤسسه ارزيابي محيط زيست و تحقيقات آب
كليدواژه :
آلودگي نفتي , انگشت نگاري شيميايي , تحليل كمومتريكس , رواناب شهري غبار خياباني
چكيده فارسي :
در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﯽ ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻦ ﻫﺎي ﻧﻔﺘﯽ در ﺟﻨﻮب ﻏﺮب درﯾﺎي ﺧﺰر (ﺷﻬﺮ اﻧﺰﻟﯽ) و ﺳـﻬﻢ آنﻫـﺎ در اﻧﺘﺸـﺎر اﯾـﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒـﺎت، ﺑـﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫـﺎي ﮐﻤـﻮﻣﺘﺮﯾﮑﺲ و آﻧـﺎﻟﯿﺰ ﮐﺮوﻣـﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﯽ ﮔـﺎزي - ﻃﯿـﻒ ﺳـﻨﺠﯽ ﺟﺮﻣـﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷـﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺗﺮﭘﺎن، ﻫﻮﭘﺎن ﻫﺎي ﮐﺎﺗﺎژﻧﺘﯿﮏ و اﺳﺘﺮان در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫـﺎي رﺳـﭙﺘﻮر ﻣﺤﯿﻄـﯽ ﺷـﺎﻣﻞ ﻏﺒـﺎر ﺧﯿﺎﺑـﺎﻧﯽ، رﺳـﻮﺑﺎت ﻣﻌﻠـﻖ رواﻧﺎب ﻫﺎي ﺷﻬﺮي، آب رواﻧﺎب و رﺳﻮﺑﺎت ﺳﻄﺤﯽ رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﺑﻨﺪر اﻧﺰﻟﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﯽ ﻫﯿـﺪروﮐﺮﺑﻦ ﻫـﺎي ﻧﻔﺘـﯽ ﺷـﺎﻣﻞ اﮔﺰوز ﺧﻮدروﻫﺎ، ﺗﺎﯾﺮ، آﺳﻔﺎﻟﺖ، روﻏﻦ ﻣﻮﺗﻮر، ﺑﻨﺰﯾﻦ و ﮔﺎزوﺋﯿﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪ. اﺳﺘﺨﺮاج ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻫﻮﭘﺎن و اﺳﺘﺮان در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻓﺎز ﺟﺎﻣـﺪ و رواﻧﺎب ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ روش ﺳﻮﮐﺴﻠﻪ و اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﺎﯾﻊ _ﻣﺎﯾﻊ (L.L.E) اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﻃـﯽ دو ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﮐﺮوﻣـﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﯽ ﺳـﺘﻮﻧﯽ با اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﮐﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﯽ ﮔﺎزي- ﻃﯿﻒ ﺳﻨﺠﯽ ﺟﺮﻣﯽ (GC-MS) آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘـﺎﯾﺞ اﻧﮕﺸـﺖ ﻧﮕـﺎري ﺷـﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﺗﺤﻠﯿـﻞﻫـﺎي ﮐﻤﻮﻣﺘﺮﯾﮑﺲ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻦ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﺒـﺎر ﺧﯿﺎﺑـﺎﻧﯽ،رواﻧـﺎب ﻫـﺎي ﺷـﻬﺮي و ﺑﺮﺧـﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت رودﺧﺎﻧﻪ اي ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي اﺳﺖ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت رودﺧﺎﻧﻪ اي و ﺑﻨﺪر اﻧﺰﻟﯽ، ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﻧﺒﻮدﻧﺪ و آن ﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻨـﺎﺑﻊ آﻻﯾﻨـﺪه دﯾﮕـﺮي ر ا ﻏﯿـﺮ از 6 ﻣﻨﺒـﻊ ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎدي درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺳﻬﻢ آﺳﻔﺎﻟﺖ و ﺗﺎﯾﺮ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻫﺎ در اﻧﺘﺸﺎر ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻦ ﻫﺎي ﻧﻔﺘﯽ در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي رﺳﭙﺘﻮر ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮده، درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ روﻏﻦ ﻣﻮﺗﻮر اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺳﻬﻢ را در اﻧﺘﺸﺎر ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻦ ﻫـﺎي ﻧﻔﺘـﯽ در ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.