بررسي چارچوب مقرراتي و چگونگي پياده‌سازي اصل «رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام از سوي ناشران» در بورس اوراق بهادار تهران

Studying the Regulatory Framework and Implementation of the Principle of Fair and Equitable Treatment of Shareholders by Issuers in Tehran Stock Exchange

هدف: تضمين رفتار عادلانه و منصفانه با سهام‌داران، مسير رسيدن به بازار كارا، منصفانه و شفاف را هموار مي‌سازد. هدف از اين پژوهش، بررسي كفايت و پياده‌سازي مقررات مرتبط با اصل رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام از سوي ناشران است. روش: در اين پژوهش، پس از بررسي اصل 17 سند «اهداف و اصول مقررات‌گذاري اوراق بهادار» آيسكو در خصوص رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام، چارچوب مقرراتي ايران و ايالات متحده با استانداردهاي اين اصل تطابق داده شد. در اين فرايند، ضعف‌هاي مقررات موجود نمايان شده است. در ادامه پژوهش با استفاده از رويكرد كمّي و ابزار پرسش‌نامه و طراحي آزمون فروض، ميزان پياده‌سازي قوانين و مقررات موجود بررسي شده است. يافته‌ها: سه مضمون كليدي كه در سند آيسكو بر آنها تأكيد شده، عبارت‌اند از: حقوق اساسي سهام‌داران، گزارش‌دهي معامله‌هاي مؤثر بر كنترل و گزارش‌دهي دارندگان اطلاعات نهاني. مهم‌ترين ضعف ساختاري مقررات در حوزه ناشران، بي‌توجهي به معامله‌هاي است كه به تغيير كنترل و گزارش‌دهي اين­گونه معامله‌ها منجر مي‌شود. در حالي كه در قوانين و مقررات ايالات متحده، الزام‌هاي سخت‌گيرانه و دقيقي در خصوص رديابي و گزارش‌دهي اين‌گونه معامله‌ها وجود دارد. همچنين به‌طور كلي، دامنه و گستردگي افشاي مورد درخواست در ايالات متحده بيش از ايران است. نتيجه‌گيري: در پياده‌سازي قوانين و مقررات موجود در حوزه حقوق اساسي سهام‌داران در همه بخش‌ها، به‌جز تخصيص سود تقسيمي مجمع، پياده‌سازي قوانين و مقررات تأييد شد. اما در بخش گزارش‌دهي دارندگان اطلاعات نهاني، مشكل‌هاي جدي وجود داشته و اين فرضيه به‌همراه فرضيه‌هاي فرعي مربوطه هيچ‌يك تأييد نشدند.

Objective: Ensuring fair and equitable treatment of shareholders can pave the way for an efficient, fair and transparent market. The purpose of this study is to examine the adequacy and implementation of the regulations related to fair and equitable transactions between shareholders and issuers. Methods: In this study, principle 17 of IOSCO Objectives and Principles of Securities Regulationon Fair and Equitable Treatment of Shareholders are reviewed, and the analysis showed that the Iran-US regulatory framework is in line with the standards of this principle. In this process, the weaknesses of the existing regulations appear. In the following, with a quantitative approach, using the questionnaire tool and designing the hypothesis test, the extent of implementation of the existing rules and regulations has been investigated. Results: The three key themes highlighted in the IOSCO document are: fundamental rights of shareholders, reporting of transactions affecting the control and reporting of inside information holders. The most important structural weakness of the regulations in this field, is neglecting the transactions affecting the control of the company. While US regulations have precise requirements for tracking and reporting such transactions. In general, the extent of disclosure in US is more than Iran. Conclusion: In implementing the existing laws and regulations, in the area of ​​fundamental rights of shareholders, except for the payment of dividend, implementation of laws and regulations was approved in other sectors. However, there were serious problems in the reporting of insiders, and none of these hypotheses were confirmed with the relevant sub-assumptions.