كليدواژه :
خيام , محمدحسين كبريايي , رباعيات , فلسفۀ انقلاب عالم
چكيده فارسي :
رباعيات خيامي به عنوان نمايندۀ يك سنت فكري، در طول سال‌ها و سده‌ها در گسترۀ ادب فارسي نمود و ظهور يافته است. شاعران بسياري در اين سنت حكيمانه كه در تقابل با نظام انديشگاني جبرگرا شكل گرفته بود، نقش داشتند و رباعيات بسياري سرودند، اما در نهايت، امروزه مجموعۀ اين تراوش‌هاي ذهني به نام حكيم خيام نيشابوري شناخته مي‌شود. نوع انديشه‌اي كه در قالب رباعيات خيامي طرح و شرح شده، پيوسته مورد تقليد و پيروي شاعران بسياري از جمله محمدحسين كبريايي، شاعر برجستۀ نهبنداني بوده است. او با تدقيق در رباعيات خيامي (به عنوان متن متأخر)، به مسائل حكيمانۀ متنوعي از جمله «فلسفۀ انقلاب عالم» اشاره كرده است. در مقالۀ حاضر، با روش توصيفي‌تحليلي، نمودهاي اين تأثيرپذيري و نوآوري‌هاي احتمالي شاعر نهبنداني بررسي شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كليت آنچه كه در رباعيات خيامي و كبريايي تبيين و بازنمايي شده، يكسان است و تداوم همان سنت انديشگاني در شعر كبريايي به وضوح ديده مي‌شود، اما آنچه به رباعيات شاعر نهبنداني جلوۀ بيشتري مي‌بخشد، استفاده از اصطلاحات بومي منطقۀ نهبندان است كه به نيت ساده كردن فرايند درك مخاطبان نسبت به جزئيات مربوط به «فلسفۀ انقلاب عالم» مورد استفاده قرار گرفته است. در اين رباعيات، با بهره‌گيري از ابزار طنز و كاربست مؤلفه‌هاي زبانيِ عاري از تعقيد و پيچيدگي، مسائل عاشقانه، تعليمي، ديني و عرفاني منعكس شده است.
چكيده لاتين :
Ru'ba'yyat of Khayyami, as a representative of a tradition, has evolved throughout the centuries and years of Persian literature. Many poets in this wise tradition, formed in opposition to the deterministic thinker system, played a lot, and many morals were performed, but ultimately, the collection of these mental lesions, known as Hakim Khayyam, is called Neyshaburi. The type of thought that has been described and described in the form of Rubaiyat Khayyami has been continually imitated and followed by many poets including Mohammad Hossein Kebriayi, the prominent poet of the Nebhndani. By referring to the Ruba'iyat of Khayyami (as the later text), he has referred to various wisdom matters, including "the philosophy of the revolution of the world." In the present article, with the comparative approach and descriptive-analytical method, the manifestations of this influence and the possible innovations of the poet are considered. The results of the research indicate that the totality of what is described and represented in the Khayyami and Kebriayi are identical, and the continuity of the same tradition of scholarship in Quranic poetry is clearly seen, but what the poets of the poet give special privilege, the proper use of arrays The rhetoric is especially the likeness and metaphor and the use of indigenous terms in the Nehbandan area, which was used to simplify the process of perceiving the audience towards the details of the "philosophy of the revolution of the world."
