مقايسه توصيفات تصويري خسرو شيرين نظامي با معشوق درغزل سعدي

Comparison of Pictorial Descriptions of Nezami's Khosrow and Shirin with the Beloved in Saadi's Ghazals

مطالعه در ساختار روايت هاي عاشقانه در ادبيات فارسي نشان مي دهد كه در سازه هاي ساختار اين نوع ادبي يك دستور زبان روايي متشكل از سه عنصر: عشق، معشوق و عاشق وجود دارد. بر همين اساس يكي از عناصر ابراز عشق در متون غنايي«تمسك به توصيف و تصوير» است. اما تعمق در متون غنايي ادب پارسي نشان مي دهد كه تصوير سازي و توصيف بسته به روايي يا غير روايي بودن اثر و همچنين ديدگاه و نگرش شاعر متمايز است. مقايسۀ توصيفات در غزليات سعدي (متن غير روايي) با خسرو و شيرين نظامي(متن روايي) به وضوح نشان دهندۀ اين امر است. اين پژوهش به مقايسۀ توصيف در غزليات سعدي و خسرو و شيرين مي پردازد. نتايج پژوهش حاضر نشان مي دهد كه بررسي توصيفات تصويري در خسرو و شيرين و وصف معشوق در غزليات سعدي بيانگر تحولي شگرف در شعر عاشقانه فارسي است. اين تحول بيش از هر چيز ناشي از تغيير نگرش و ديدگاه هاي سبكي دو شاعر و همچنين نوع روايت دو اثر است. سعدي بيشتر پايبند به توصيف جزئيات ظاهري و حالات دروني معشوق بوده، در حالي كه توصيف در شعر نظامي در خدمت صحنه و بيانگر يك امر روايي است. معشوق در شعر فارسي مقامي والا دارد شاعر در توصيف معشوق همانند ديگر تصاوير از توصيف هاي رايج در زبان بهره مي‌برد.توصيفات غزل سعدي انتزاعي است. نظامي در تصاوير از عناصر داستاني و سينمايي استفاده مي كند.

Studies on the structure of romantic narratives in Persian literature show that a narrative grammar consisting of three elements of love, Beloved and lover, can be traced within the structure of this literary genre. Accordingly, one of the elements of expressing love in lyrical texts is "resorting to descriptions and images". But contemplation in lyrical texts of Persian literature suggests that such illustrations and descriptions are different, depending on the work being narrative or non-narrative as well as the views and attitudes of the poet. So the comparison of the descriptions in Saadi's ghazals with Nezami's Khosrow and Shirin (narrative text) clearly illustrates the fact., the study is to compare the descriptions in Saadi's ghazals with Nezami's Khosrow and Shirin. According to the results, the investigation of pictorial descriptions in Khosrow and Shirin and the descriptions of the beloved in Saadi's ghazals represent a dramatic transformation in Persian love poetry, which is more than anything else the result of changes in the attitudes and stylistic views of the two poets as well as the type of narration of the two literary works. Saadi mostly adheres to describing the apparent details and inner states of the beloved.