مقايسه تجمع برخي فلزات سنگين در اندام‌هاي مختلف كفال طلايي (Liza auratus) در سواحل نوشهر و ارزيابي خطر مصرف آن در سال 1395

Comparison of Accumulation of Some heavy Metals in Different Tissues of Liza auratus from the Coasts of Nowshahr and Its Consumption Risk Assessment in 2016

زمينه و هدف: آلودگي فلزات سنگين در محيط زيست با سرعت نگران كننده­­اي رو به رشد است و به يك مشكل مهم در سراسر جهان تبديل شده است. هدف از اين مطالعه تعيين توزيع غلظت فلزات انتخابي (كادميوم، سرب، روي و مس) در كبد، آبشش، كليه و عضله كفال طلايي در نوشهر در جنوب درياچه خزر و نيز ارزيابي خطر مصرف مرتبط با آن بود. مواد و روش­ها: در مجموع 42 نمونه به طور تصادفي از نوشهر در خرداد 1395 با استفاده از تور پره ساحلي جمع آوري و سپس به آزمايشگاه منتقل شدند. تعيين غلظت فلزات سنگين در بافت­هاي ماهي با استفاده از دستگاه جذب اتمي به روش كوره گرافيتي انجام شد. يافته­ ها: نتايج نشان داد كه تجمع فلزات در بافت كبد بالاتر از كليه، آبشش و عضله براي همه فلزات بود و غلظت روي نسبت به كادميوم، سرب و مس در تمام بافت­هاي مورد مطالعه بالاتر بود. حداكثر غلظت سرب؛ 94/2، كادميوم؛ 18/1، مس؛ 46/15 و روي؛ 54/141 ميلي­گرم بر كيلوگرم در كبد مشاهده شد؛ درحالي‌كه كمترين ميزان فلزات سرب؛ 10/1، كادميوم؛ 67/0، مس؛ 54/9 و روي؛ 85/33 ميلي­گرم بر كيلوگرم در عضله كفال ماهي اندازه­ گيري شد. ارزيابي خطر سلامت انسان براساس جذب روزانه (Estimated daily intake) و پتانسيل خطر (Target hazard quotients) نشان داد كه جذب فلزات با مصرف عضله ماهي منجر به خطر قابل ملاحظه ­اي براي انسان نمي­شود. نتيجه ­گيري: غلظت فلزات سنگين در عضله­ كفال طلايي كمتر از حداكثر حد مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهاني WHO بود. بااين‌حال، نتايج نشان داد كه غلظت بالاي برخي فلزات سنگين در كبد، آبشش و كليه براي كفال طلايي هشداردهنده و در حال حاضر يك خطر قابل‌ملاحظه براي سلامت انسان است. بااين‌وجود، نياز به بررسي­ هاي بيشتر در مطالعات آينده دارد.

Background and Objectives: Pollution of heavy metals in the environment is growing at an alarming rate and has become an important worldwide problem. The objective of this study was to determine the distribution of selected metal concentrations (Cd, Pb, Zn and Cu) in the liver, gill, kidney and muscle of Liza auratus from Nowshahr the south Caspian Sea and to evaluate risks associated with its consumption. Methods: A total of 42 samples were collected randomly from the Nowshahr in June 2016 using beach-seine and then transported to the laboratory. The determination of heavy metal concentrations in fish tissues was carried out using a Graphite furnace atomic absorption spectrometry. Results: The results showed that metal accumulation in the liver tissues was higher than in the kidney, gill and muscle for all metals, and Zn concentration was higher than Cd, Pb and Cu in all the studied tissues. The maximum concentration of Pb; 2.94, Cd; 1.18, Cu; 15.46 and Zn; 141.54 mg/kg was observed in the liver, while the lowest level of metals were Pb; 1.10, Cd; 0.67, Cu; 9.54 and Zn; 33.85 mg/kg in the muscle of L. auratus. Potential health risk assessments based on estimated daily intake (EDI) values and target hazard quotient (THQ) indicated that the intakes of metals by consuming of fish muscle do not result in an appreciable hazard risk for the human body. Conclusion: Heavy metal concentrations in the muscle of L. auratus were below the maximum permissible limit of WHO. However, the results indicated that the high concentrations of some heavy metals in liver, gill and kidney for L. auratus is alarming and do present an appreciable hazard risk on human health. Nevertheless, this requires further examination in future.