بررسي مواجهه كارگران با سيليس موجود در ذرات قابل‌استنشاق در كارخانه سيمان در استان خراسان رضوي

زمينه و هدف: مواجهه كارگران با ذرات هوابرد سيمان كه حاوي ذرات سيليس آزاد كريستالي است مي تواند منجر به بيماريهاي جدي از جمله سيليكوزيس شود. اين مطالعه با هدف ارزيابي غلظت سيليس موجود در گردوغبار قابل‌استنشاق در منطقه تنفسي كارگران شاغل در يك كارخانه سيمان در استان خراسان رضوي انجام شد.مواد و روش‌ها: در اين مطالعه غلظت سيليس موجود در ذرات قابل‌استنشاق سيمان هواي منطقه تنفسي 42 نفر از كارگران بخش هاي مختلف يك كارخانه سيمان در استان خراسان رضوي در سال 1396 ارزيابي شد. نمونه‌برداري از ذرات قابل‌استنشاق بر اساس روش استاندارد MDHS101/2 توصيه شده توسط انستيتو ملي بهداشت و ايمني كار و با استفاده از پمپ نمونه‌بردار فردي، سيكلون و فيلتر انجام شد. فيلترها توسط يك ترازو با دقت يك ميكرون وزن و براي تعيين مقدار سيليس موجود در آن با روش پراش سنج پودري پرتو ايكس(XRD) مورد آناليز قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين مواجهه كارگران با ذرات قابل استنشاق سيمان 4.09±3.75 ميلي گرم بر متر مربع و متوسط غلظت سيليس موجود در ذرات قابل‌استنشاق درهمه بخش هاي نمونه برداري شده 3 0.30±0.12 ميلي گرم بر متر مربع بود. بطور متوسط در 69 درصد از كارگران، مواجهه با گردوغبار سيليس بيش از حد مواجهه شغلي بود. بيشترين متوسط غلظت ذرات سيليس در بخش سنگ شكن 0.54 ميلي گرم بر متر مربع و كمترين ميانگين در بخش آسياب مواد0.03 ميلي گرم بر متر مربع مشاهده شد.نتيجه‌گيري: مواجهه اكثر كارگران كارخانه سيمان خراسان رضوي با ذرات قابل استنشاق سيمان و سيليس موجود در ذرات قابل‌استنشاق سيمان از حدود مجاز توصيه شده ملي و بين المللي بالاتر است. افزايش دماي هوا بر غلظت سيليس موجود در ذرات قابل استنشاق تاثير داشت.