ارزيابي واكنش هيدرولوژيك حوضۀ آبخيز سد لتيان به جنگلكاري در اقليم نيمه‌خشك

جنگل‌هاي طبيعي، گسترۀ وسيعي از خدمات اكوسيستم از جمله خدمات مربوط به منابع آب را ارائه مي‌كنند؛ با وجود اين، اثر جنگلكاري‌ها در شرايط مختلف، سبب ايجاد نتايج متفاوت مي‌شود و گاهي تهديدكنندۀ امنيت منابع آب به شمار مي‌رود. از اين‌رو توسعه جنگلكاري در مناطق داراي اكوسيستم شكننده، مانند مناطق خشك و نيمه‌خشك، بايد به‌دقت ارزيابي شود. هدف اصلي تحقيق حاضر، كمّي‌سازي واكنش هيدرولوژيك حوضۀ آبخيز سد لتيان به جنگلكاري است. بدين منظور از مدل SWATو داده‌هاي ايستگاه‌هاي هواشناسي (در مقياس روزانه)، آب‌سنجي (در مقياس ماهانه) و اطلاعات مكاني براي شبيه‌سازي جريان خروجي از حوزۀ آبخيز سد لتيان واقع در شمال شرق استان تهران، تحت سناريوي پايه (شرايط فعلي) و سناريوي جنگلكاري استفاده شد. با توجه به مقادير ضريب نش-ساتكليف، ضريب تعيين، -Pفاكتور و -R فاكتور كه در مرحلۀ واسنجي در خروجي حوضه به‌ترتيب 0.82، 0.82 0.61 و 0.98 و در مرحلۀ اعتبارسنجي به‌ترتيب 0.83، 0.84، 0.78 و 0.78 به‌دست آمد، مدل SWAT كارايي زيادي در شبيه‌سازي رواناب در حوضه بررسي‌شده نشان داد. مقايسۀ نتايج شبيه‌سازي‌هاي بارش-رواناب در طي دورۀ آماري 39‌ساله نشان داد كه گسترش جنگلكاري به اندازۀ 8.5 درصد از مساحت حوضه، سبب كاهش جريان خروجي از حوضه به ‌مقدار 0.2±2.7 درصد شد. اين پژوهش به‌طور كمّي نشان داد كه جنگلكاريرا مي‌توان از عوامل كاهندۀ رواناب در حوضۀ آبخيز سد لتيان محسوب كرد.با توجه به نتيجۀ تحقيق حاضر، پيشنهاد مي‌شود توسعۀ پروژه‌هاي جنگلكاري با بررسي همه‌جانبۀ اثرهاي آن بر منطقه به‌ويژه اثر بر پاسخ هيدرولوژيك حوضه صورت گيرد.