بررسي نظر نصر حامد ابوزيد در تأويل و نقد آن بر اساس ديدگاه علامه طباطبايي (ره)

تأويل از جملۀ مهم‌ترين واژه‌هايي است كه شيعه و معتزله از ابتدا تاكنون، براي فهم آيات الهي به آن توجه كرده‌اند. اهل حديث، همواره به تأويل نگاهي منفي داشته‌اند و گاهي آن را بدعت پنداشته‌اند و مفسران آنها از تأويل اجتناب كرده‌اند و دور بودن از آن را درست دانسته‌اند. در عصر كنوني ابوزيد از متفكران معتزلي، راهكار فهم درست قرآن را تأويل مي‌داند؛ وي بر اين اعتقاد است كه با تأويل مي‌توان امروز با قرآن ارتباط برقرار كرد و زندگي قرآني داشت و در جهان امروز به قرآن حيات مجددي داد. در اين نوشته با روش توصيفي – تطبيقي ديدگاه ابوزيد دربارۀ تأويل را بر اساس نظر علامه گزارش و نقد مي‌كنيم. نتايج نشان داد آنچه او تأويل مي‌خواند، با آنچه طباطبايي تأويل مي‌داند به لحاظ معنا و مفهوم اختلاف شگرفي دارد. طباطبايي «تأويل» را تلاشي براي دستيابي به معارف عميق قرآن مي‌داند كه الفاظ را ياراي بيان آن نيست؛ ولي ابوزيد تأويل را عصري كردن فهم قرآن مي‌داند. البته شايد بتوان وجه جمعي براي آن دو پيدا كرد و آن اينكه با فهم عميق قرآن، مي‌توان مسائل امروز و فرداي بشر را حل كرد.