بررسي زمانمندي روايت در منظومه مهره سرخ سياوش كسرايي بر اساس نظريه ژرار ژنت

«منظومه مهره سرخ يكي از بلندترين منظومه هاي روايي در ادبيات معاصر است كه كسرايي با استفاده از شيوه روايي و اسطوره اي به بازآفريني داستان رستم و سهراب مي پردازد. از آنجايي كه اين منظومه خط سير مستقيمي ندارد و همراه با تغييراتي نسبت به روايت فردوسي است، بهره گيري از نظريه ژنت در تفهيم اين منظومه كمك شاياني به مخاطب مي نمايد. ژنت به سه نوع رابطه زماني ميانِ زمان داستان و زمان متن اشاره مي كند كه عبارت است از: 1. نظم و ترتيب 2. تداوم و ديرش 3. بسامد. نتايج نشان مي دهد كه كسرايي در عنصر نظم گرايش به زمان پريشي از نوع پس نگري دارد. اين پس نگري ها وسيله اي است براي او تا بتواند به روايت سرنوشت مختوم خويش بپردازد. در تداوم زماني، توصيفات متعدد كه شامل توصيف شخصيت ها و حالات آنها، فضا و مكان و زمان است، سبب شده است تا اين منظومه داراي شتاب منفي باشد و زمان روايي با زمان داستان و متن –تقريباً برابر باشد. بسامد بالاي عنصر گفتگو سبب نزديكي ساختارِ اين منظومه به متني دراماتيك شده است. اين گفتگوها، علاوه بر امكانِ شخصيت پردازي، توانسته است بر بار تغزلي و غنايي منظومه بيفزايد. در موارد اندكي نيز با استفاده از عنصر حذف و تلخيص توانسته است از مطالب غيرضروري چشم بپوشد و مخاطب را به مطلب اصلي سوق بدهد. در مورد عنصر بسامد نيز مي توان گفت كه غير از تكرار داستان تولد سهراب و مهره به بازو بستن او، از بسامد مكرر و بازگو خبري نيست و اغلب به صورت بسامد مفرد آمده است.»