نظام بودجه‌ريزي ايران از انقلاب مشروطه تاكنون: مبتني بر هويت قائم به شخص و داراي تعادل سياسي (اما ناكارا) به همراه عدم تعادل‌هاي اقتصادي و حقوقي

در اين مقاله با بررسي روند شكل‌گيري و تغييرات بودجه‌ريزي در ايران از انقلاب مشروطه تاكنون، نشان داده شده است كه نظام بودجه‌ريزي كشور يك تعادل سياسي «ناكارا» است كه به عدم تعادل‌هاي حقوقي و اقتصادي منجر مي‌شود. اين ساختار باعث شده است مجلس و دولت از نقش خود در فرايند بودجه‌ريزي ناراضي باشند و در عين حال با تحميل هزينه‌هاي فراوان بر اقتصاد ملي (از جمله طرح‌هاي عمراني نيمه‌تمام و سيكل‌هاي معيوب مالي و پولي) موجب نارضايتي مردم از نتايج تخصيص بودجه ‌شوند. مبتني بر رهيافت نظم اجتماعي دسترسي محدود، تحليل شده است كه بخش قابل توجهي از فرايند بودجه‌ريزي در كشور قائم به شخص بوده و اين ويژگي يكي از عوامل اصلي تعادل ناكاراي بودجه‌ريزي در ايران است. در مرحله تصويب بر نقش رئيس كميسيون تلفيق بودجه و در مرحله اجرا بر نقش رئيس سازمان برنامه‌وبودجه متمركز و مشخص داده شده است كه از سطح گسترده حق صلاحديدي برخوردار هستند. در مرحله نظارت نيز بر گزارش‌هاي تفريغ بودجه متمركز و نشان داده شده كه كارايي اين گزارش‌ها بسيار اندك است.