عنوان مقاله :
خوانش انتقادي مناقشه رويكردهاي كنش‌محوري و احتياط‌محوري در سياست فناوري
پديد آورندگان :
هاشمي ، مرتضي دانشگاه و پژوهشگاه عالي دفاع ملي و تحقيقات راهبردي - پژوهشكده آماد و فناوري‌هاي دفاعي و پدافند غيرعامل , كازروني ، حنيف دانشگاه و پژوهشگاه عالي دفاع ملي و تحقيقات راهبردي - پژوهشكده آماد و فناوري‌هاي دفاعي و پدافند غيرعامل
كليدواژه :
سياستگذاري فناوري , كنش‌محوري , احتياط محوري , ريسك فناورانه , جامعه در معرض خطر
چكيده فارسي :
در سال‌هاي اخير انقلابي در سياستگذاري فناوري در كشورهاي صنعتي رخ داده كه به چرخش كنش‌محور معروف شده است. به لحاظ سياستگذاري، مكتب كنش‌محوري در مقابل مكتب احتياط‌محوري قرار مي‌گيرد و تمركز هر دوي اين مكاتب بر مفهوم خطر و ريسك و بحران ناشي از كاربرد فناوري است. در حالي كه اجتناب از خطر و كنترل و جبران عواقب بحران از مفاهيم مركزي احتياط‌محوري هستند، كنش‌محوري به اهميت پذيرفتن ميزاني از ريسك براي پيشرفت فناورانه در شرايط عدم قطعيت در مورد تبعات استفاده از آن فناوري تأكيد دارد. مقاله حاضر به چيستي اين دو رويكرد و ريشه‌هاي حقوقي و تاريخي شكلگيريشان مي‌پردازد. اين مقاله با استفاده از روش كتابخانه‌اي و اسنادي و مطالعه موردي ابتدا سعي در شناساندن انقلاب سياستگذارانه مذكور به نهادهاي تصميم‌گير و اتاق‌هاي فكر و محافل دانشگاهي ايران دارد. سپس با بازخواني نقادانه‌ي مناقشه كنش‌محوري و احتياط‌محوري، ملاحظاتي در مورد لزوم تدوين سندي هادي و چارچوبي هنجاري براي سياستگذاران در زمان‌هاي عدم قطعيت در مورد تبعات فناوري براي جامعه ارائه مي‌شود.
عنوان نشريه :
فصلنامه سياست علم و فناوري
