شناسايي عوامل تأثيرگذار بر آينده سياست‌هاي پژوهشي دانشگاه‌ها: مطالعه موردي هفت دانشگاه جامع كشور

هدف پژوهش حاضر، شناسايي مهم‌ترين عوامل مؤثر بر آينده پژوهش در هفت دانشگاه جامع كشور شامل دانشگاه‌هاي تهران، تربيت مدرس، شهيد بهشتي، تبريز، فردوسي مشهد، اصفهان و شيراز بوده است. پژوهش با رويكرد آينده‌پژوهي و روش تحليل اثرات متقابل، پويش محيطي و مصاحبه با گروه متخصصان در يك بازه زماني سه‌ماهه (از 15 ارديبهشت تا 15 مرداد 1398) انجام شده است. در مرحله نخست 33 عامل مؤثر شناسايي شدند كه بر اساس نظرات متخصصان، 24 عامل در قالب ماتريس اثرات متقابل مجدداً به متخصصان جهت وزن‌دهي و تعيين ميزان اهميت ارسال شد. نتايج تحليل نرم‌افزار MicMac بيانگر ناپايداري سيستم حاكم بر پژوهش كشور است چرا كه بيشتر عوامل، حول محور قطري صفحه پراكنده‌اند. از مجموع پنج نوع عوامل قابل تشخيص در صفحه تأثيرگذاري و تأثيرپذيري تنها دو دسته عامل دووجهي و مستقل شناسايي شده‌اند. سه مورد ناهمخواني اسناد بالادستي با توانمندي پژوهشي دانشگاه‌ها، محدوديت مالي دولت و ضروري ندانستن پژوهش، جزو عوامل مستقل و 21 عامل علوم ميان‌رشته‌اي، همكاري بين‌المللي، همكاري دانشگاه و صنعت، رويكرد دولت‌ها به پژوهش، مديريت دانش، باور به سودمندي پژوهش، زيرساخت‌هاي پژوهش، نگرش مديران، فرهنگ‌سازي، رفاه اقتصادي، رويكردهاي نهادهاي غيردولتي، وضعيت شبكه‌هاي پژوهشي، نقش فناوري‌ها، نيازهاي پژوهشي صنايع به دانشگاه‌ها، آئين‌نامه ارتقاء و جذب اساتيد، اقدامات اسناد بالادستي، تصوير كلي پژوهش در جهان، تصوير ذهني صنعت از كارآمدي دانشگاه، اثرپذيري از پژوهش بين‌المللي، تصوير ذهني دانشگاه از استقبال صنعت و همچنين قوانين پژوهشي دانشگاه‌ها جزو عوامل دووجهي هستند.