كانسار سولفيد توده اي آتشفشانزاد نه كوهي: نمونه اي از كانه زايي نوع بتورست در شمال غرب كرمان

كانسار مس نه‌كوهي در 40 كيلومتري شمال غرب كرمان، در پهنه ساختاري ايران مركزي (بلوك بافق پشت‌بادام) و در داخل توالي آتشفشاني رسوبي پركامبرين پسين كامبرين پيشين رخ داده‌است. توالي ميزبان كانه‌زايي بطور عمده شامل شيل سياه، ماسه سنگ و داسيت (سري ريزو) مي‌باشد. كانه زايي به صورت چينه‌كران (رگه-رگچه اي) و چينه‌سان (لايه‌اي) در3 افق معدني مس دار و 2 افق غني از آهن و منگنز رخ داده‌است. كانه زايي در منطقه معدني نه كوهي داراي چهار رخساره كانه دار شامل رخساره رگه رگچه‌اي، مجموعه دهانه‌اي، لايه‌اي و رسوبات گرمابي بروندمي نواري آهن و منگنزدار مي‌باشد. اين كانه‌زايي حاوي كاني‌هاي اوليه پيريت، كالكوپيريت، اسفالريت، هماتيت و پيرولوزيت مي‌باشد. دگرساني سنگ ديواره به طور عمده دگرساني‌ كلريتي و كربناته سريسيتي سيليسي را شامل مي شود. براساس ژئوشيمي كانسنگ، در كانسار پهنه بندي فلزي مشاهده مي گردد. با توجه به ويژگي‌هاي كانه‌زايي از جمله محيط تكتونيكي تشكيل، سنگ شناسي توالي ميزبان كانهزايي، ساخت و بافت، كاني‌شناسي، پهنه بندي فلزي و دگرساني و مقايسه آنها با ويژگي‌هاي اساسي ذخاير سولفيد تودهاي آتشفشانزاد، اين كانه زايي بيشترين شباهت را با كانسارهاي نوع سيليسي كلاستيك فلسيك يا بتورست نشان مي‌دهد.