بررسي تغييرات اقليم گذشته بر اساس كاني شناسي رس ها در بخش جنوبي درياچه اروميه

بررسي‎هاي كاني‎شناسي رسي از جمله روش‌هاي مفيد در شناسايي و تفسير شرايط اقليمي گذشته است. درياچه اروميه بزرگ ترين درياچه ي فوق شور در جهان با يك حوضه بسته درون قاره اي مستقل و داراي وسعتي حدود 6000 كيلومتر مربع و متوسط عمق 6 متر است. بررسي تغييرات اقليم گذشته در درياچه اروميه بر اساس كاني شناسي رس ها موضوع پژوهش حاضر است. براي بررسي رسوب شناسي و كاني شناسي رسوبات از شرق و غرب نيمه جنوبي درياچه اروميه، 18 مغزه رسوبي برداشته شد. 96 نمونه از 18 مغزه رسوبي در مسيرهايي از مركز به سمت حاشيه در اطراف درياچه اخذ شد و مورد مطالعات رسوب شناسي و كاني شناسي به وسيله پراش اشعه ايكس (XRD) قرار گرفت. كاني هاي رسي موجود در دشت هاي ساحلي درياچه اروميه شامل كائولينيت، ايليت و مونت موريلونيت است كه از اين ميان كاني هاي كائولينيت و ايليت داراي بيشترين فراواني هستند. اين كاني ها عموماً داراي منشاء آواري بوده و از طريق فرايند فرسايش مكانيكي ايجاد شده اند، بنابراين وجود آنها مبين تركيب سنگ مادر است. بررسي توزيع نمونه هاي سطحي، بيانگر كاهش ميزان كاني هاي رسي در مجموع و كاهش ميزان كائولينيت و افزايش ايليت و كلريت از حاشيه به سمت مركز است. اين امر با تغييرات ديگر كاني هاي آواري (كوارتز) موجود در درياچه هماهنگ است. همچنين درصد كاني هاي رسي همانند ديگر كاني هاي آواري در طول گمانه ها افزايش مي يابد، به طوري كه بالا بودن سطح آب درياچه و اقليم سرد و مرطوب تر گذشته (پلئستوسن انتهايي) را نشان مي دهد. تعداد و طول دوره هاي خشك با توجه به موقعيت مغزه ها متفاوت است به گونه اي كه تعداد دوره هاي خشك در گمان هاي حاشيه اي بيشتر (3-5 دوره) و در گمانه هاي مركزي يا به سمت مركز كمتر (3-1 دوره) است.